Ουρογεννητικό σύνδρομο της εμμηνόπαυσης – Ατροφία

Τι ονομάζουμε ατροφική κολπίτιδα;

Με τον όρο ατροφική κολπίτιδα ή αλλιώς ατροφία κόλπου χαρακτηρίζαμε την εικόνα του κολπικού επιθηλίου στην εμμηνόπαυση, όπου το κολπικό επιθήλιο είναι λεπτό με μειωμένη ελαστικότητα λόγω των μειωμένων πτυχών (όπως φαίνεται και στην εικόνα).  Η αιμάτωση του κόλπου και οι κολπικές εκκρίσεις μειώνονται οδηγώντας στην ξηρότητα της περιοχής. Τα κολπικά υγρά είναι μειωμένα και συνήθως κιτρινωπά. Λόγω της ποιότητας των κολπικών υγρών υπήρχε ο χαρακτηρισμός «ατροφική κολπίτις» ενώ πρόκειται απλώς για ατροφία κόλπου.  Ο κόλπος τραυματίζεται εύκολα και ματώνει στην επαφή ή πονάει.  Επίσης οι γαλακτοβάκιλλοι, που αποτελούν τη φυσιολογική χλωρίδα του κόλπου μειώνονται σε αριθμό με αποτέλεσμα το pH να αυξάνεται προκαλώντας δυσοσμία.
Στην εμμηνόπαυση η ατροφία αιδοίου και κόλπου είναι στενά συνδεδεμένη με την ατροφία στο επιθήλιο της ουροδόχου κύστης και της ουρήθρας και γι αυτό χρησιμοποιείται σήμερα πλέον ο όρος ουρογεννητικό σύνδρομο της εμμηνόπαυσης.

                                                                                          Illustration by Juliet Sweany
Σε τί οφείλεται το ουρογεννητικό σύνδρομο της εμμηνόπαυσης;

Οφείλεται στα χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων που παράγονται στην εμμηνόπαυση.
Άλλοι, λιγότερο συχνοί λόγοι που μπορούν να οδηγήσουν σε ατροφική κολπίτιδα είναι η χειρουργική αφαίρεση των ωοθηκών, η ακτινοθεραπεία, η χημειοθεραπεία ή η ορμονική θεραπεία για τον καρκίνο του μαστού. Όλοι οι παραπάνω λόγοι προκαλούν πτώση των οιστρογόνων.

Ποιοί παράγοντες επιδεινώνουν το πρόβλημα;

  1. Το κάπνισμα. Μειώνει την επίδραση των οιστρογόνων στους ιστούς αλλά και την κυκλοφορία του αίματος.
  2. Η έλλειψη σεξουαλικών επαφών. Η σεξουαλική επαφή αυξάνει την αιμάτωση του κόλπουκαι άρα βοηθάει στην διατήρηση της ελαστικότητάς του.
  3. Οι γυναίκες που δεν έχουν γεννήσει φυσιολογικά έχει παρατηρηθεί πως εμφανίζουν συχνότερα τέτοια συμπτώματα.

Ποιά είναι αναλυτικά τα συμπτώματα του ουρογεννητικού συνδρόμου;

  • ξηρότητα του κόλπου
  • αίσθημα καύσου στην είσοδο του κόλπου
  • κολπικές εκκρίσεις
  • κνησμός
  • αίσθημα καύσου κατά την ούρηση
  • συχνουρία
  • συχνές ουρολοιμώξεις
  • ακράτεια ούρων
  • αίμα μετά από σεξουαλική επαφή
  • πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή
  • μειωμένη λίπανση του κόλπου κατά τη σεξουαλική επαφή

Πότε εμφανίζονται και πόσο συχνά είναι τα συμπτώματα του ουρογεννητικού συνδρόμου;

Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως 4-5 χρόνια μετά την εμμηνόπαυση.
Περίπου το 40% των γυναικών μετά την εμμηνόπαυση έχουν συμπτώματα ατροφικής κολπίτιδας. Ωστόσο, μόλις το 20-25% των γυναικών με συμπτώματα αναζητούν ιατρική βοήθεια.

Πως γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση γίνεται αρχικά με τη λήψη ιστορικού από το γιατρό σας.
Η επιβεβαίωση της διάγνωσης γίνεται με τη γυναικολογική εξέταση όπου ο γιατρός εντοπίζει τα σημάδια ξηρότητας, ωχρά τοιχώματα με πιθανές κηλίδες αίματος και στένωση του κόλπου.
Ο γιατρός πιθανώς να λάβει δείγμα των κολπικών σας εκκρίσεων για να ελέγξει το pH του κόλπου, το οποίο αυξάνεται όταν πέφτουν τα οιστρογόνα.

Πώς αντιμετωπίζεται το πρόβλημα;

  • Στην καλύτερη αιμάτωσή του κόλπου συντελούν η συχνή σεξουαλική επαφή και η αποφυγή του καπνίσματος.
  • Συνιστάται η αποφυγή σαπουνιών στην περιοχή και η αντικατάστασή τους με ειδικά φαρμακευτικά σκευάσματα.
  • Ένας τρόπος αντιμετώπισης της ξηρότητας είναι η χρήση ενυδατικής γέλης ενδοκολπικά και για την επίπονη σεξουαλική επαφή η χρήση κάποιου λιπαντικού με βάση το νερό.
  • Για την αντιμετώπιση του ουρογεννητικού συνδρόμου και άλλων συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης υπάρχει η λύση της ορμονικής θεραπείας με λήψη οιστρογόνων σε μορφή χαπιού ή και τοπικά σε μορφή κολπικής κρέμας, κολπικού υπόθετου ή δαχτυλιδιού.
  • Για τη λήψη ορμονικής θεραπείας πρέπει να τηρούνται ορισμένες προϋποθέσεις λόγω των πιθανών επιπλοκών που μπορεί να προκληθούν.
  • Μία νέα καινοτόμος λύση είναι η χρήση CO2 fractional laser, που προκαλεί αναγέννηση του κολλαγόνου, καλύτερη αιμάτωση και ύγρανση του κόλπου. Βοηθάει επίσης στην αντιμετώπιση της ακράτειας και της χαλάρωσης των ιστών τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά. (https://www.youtube.com/watch?v=MGEXwWQCkb8  , θα χρειαστεί να συνδεθείτε με το gmail λογαρισμό σας για να επιβεβαιώσετε την ηλικία σας)

Πηγές
Menopause.org
Mayoclinic.org
Womens-health-concern.org
Vulvovaginaldisorders.com

Επιμέλεια κειμένου
Αναστασία Μορτάκη, Ειδικευόμενη Μαιευτικής Γυναικολογίας

Διαβάστε περισσότερα