Τί είναι το μεταβολικό σύνδρομο
Δεν είναι ασθένεια, αλλά ένα σύνολο ‘προβλημάτων’ στην υγεία που σχετίζονται μεταξύ τους- πολύ ενδοκοιλιακό λίπος, υψηλά τριγλυκερίδια, χοληστερίνη, υπέρταση και αυξημένο σάκχαρο. Όταν έχεις τουλάχιστον 3 από αυτά τα στοιχεία μαζί, οι πιθανότητές σου για καρδιοπάθεια, διαβήτη και εγκεφαλικό επεισόδιο αυξάνονται πολύ περισσότερο απ΄ότι αν είχες οποιοδήποτε από αυτά μόνο του.
- Μεγάλη περιφέρεια μέσης
Θεωρείται η μέση μεγαλύτερη από 88 πόντους για τις γυναίκες και από 102 πόντους για τους άντρες. Πολύ σημαντικός παράγοντας, όμως, είναι και η θέση του λίπους- αν δηλαδή είναι ενδοκοιλιακό ή υποδόριο. Το ενδοκοιλιακό λίπος είναι πιο επικίνδυνο.
- Υψηλά τριγλυκερίδια
Πρόκειται για λιπίδια που έχουμε στο αίμα μας και προέρχονται κυρίως από τροφές υψηλές σε υδατάνθρακες και λιπαρά. Η ανώτερη φυσιολογική τιμή είναι 150 mg/dL. Για να μειωθούν χρειάζεται σωστή διατροφή, άσκηση και απώλεια βάρους. Μπορεί να χρειαστεί και φαρμακευτική αγωγή για να μειωθούν.
- Χαμηλή ‘καλή’ χοληστερίνη
Η HDL ή αλλιώς καλή χοληστερίνη μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της κακής χοληστερίνης LDL που βλάπτει τις αρτηρίες. Η τιμή της θεωρείται χαμηλή όταν είναι κάτω από 40 mg/dL στους άντρες και κάτω από 50 mg/dL στις γυναίκες. Μπορεί να αυξηθεί με άσκηση, απώλεια βάρους και αλλαγές στη διατροφή όπως τροφές με Ω3 λιπαρά ή δημητριακά ολικής άλεσης.
- Υψηλό σάκχαρο νηστείας
Όταν είμαστε νηστικοί για περισσότερες από 8 ώρες, η ινσουλίνη στο αίμα μας ανεβαίνει προκειμένου να αυξηθούν τα επίπεδα σακχάρου και να έχουμε ενέργεια. Ωστόσο, η ισορροπία πολλές φορές χάνεται και το σάκχαρο ανεβαίνει περισσότερο από όσο πρέπει. Υψηλό θεωρείται σε επίπεδα πάνω από 110 mg/dL.
- Υψηλή αρτηριακή πίεση
Συστολική πίεση πάνω από 130 με διαστολική πάνω από 85 mmHg θεωρείται παράγοντας μεταβολικού συνδρόμου. Το πρώτο βήμα για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης είναι η απώλεια σωματικού βάρους μαζί με κάποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η περιορισμένη κατανάλωση αλατιού, η άσκηση και η διακοπή του καπνίσματος. Σε κάθε περίπτωση, εφόσον η πίεσή σας είναι υψηλότερη από το φυσιολογικό πρέπει να επισκεφθείτε τον ιατρό γιατί μπορεί να χρειάζεστε και φαρμακευτική αγωγή.
Πώς προκαλείται το μεταβολικό σύνδρομο;
Το μεταβολικό σύνδρομο είναι στενά συνδεδεμένο με την παχυσαρκία και την έλλειψη σωματικής άσκησης. Σχετίζεται επίσης με μία κατάσταση που
ονομάζεται αντοχή στην ινσουλίνη. Η ινσουλίνη δρα σε όλους τους ιστούς του σώματος (ιδιαίτερα όμως στο ήπαρ, στους μύες και στο λιπώδη ιστό), βοηθώντας στην πρόσληψη της γλυκόζης από τα κύτταρα. Επομένως, όταν κάποιος έχει αντοχή στην ινσουλίνη, τα κύτταρα δεν ανταποκρίνονται όπως θα έπρεπε με αποτέλεσμα να αυξάνονται τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.
Παράγοντες κινδύνου
- Η ηλικία. Μεγαλώνοντας αυξάνονται οι πιθανότητες για εμφάνιση του συνδρόμου.
- Η φυλή
- Η παχυσαρκία
- Ο διαβήτης
- Άλλα θέματα υγείας, όπως λιπώδες ήπαρ ή σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, πέτρες στη χοληδόχο κύστη, άπνοια ύπνου.
Πώς θα το αποφύγετε
- Καλή φυσική κατάσταση.
Χρειάζεται μισή ώρα τη μέρα φυσικής άσκησης, τουλάχιστον 5 μέρες την εβδομάδα. Όσο περισσότερο γυμνάζεστε, τόσο λιγότερες οι πιθανότητες εμφάνισης μεταβολικού συνδρόμου.
- Προσοχή στο σωματικό σας βάρος
Μεγάλα ποσοστά λίπους αυξάνουν τις πιθανότητες για μεταβολικό σύνδρομο. Συνδέεται στενά με τα περισσότερα στοιχεία του μεταβολικού συνδρόμου και συμβάλλει στην ινσουλινοαντοχή.
- Προσοχή στις διατροφικές συνήθειες
Ελαττώστε ζάχαρη, αλάτι, κορεσμένα λιπαρά και επεξεργασμένες τροφές. Καταναλώνετε φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής άλεσης.
- Διακόψτε το κάπνισμα
- Φαρμακευτική αγωγή. Μπορεί να χρειάζεστε αγωγή που θα σας προτείνει ο ιατρός σας για να μειώσετε τη χοληστερίνη, την πίεση, το σάκχαρο κλπ.
Πηγές: webmd.com, mayoclinic.org
