Πριν να γίνει μια κολποσκόπηση, είναι απαραίτητη η λήψη ιστορικού. Φροντίζουμε να τοποθετήσουμε τον κατάλληλο κολποδιαστολέα για να αποκαλυφθεί ολόκληρη η επιφάνεια του τραχήλου της μήτρας και να φωτίζεται επαρκώς.
Αρχικά εστιάζεται το κολποσκόπιο στη μικρότερη μεγέθυνση. Εάν υπάρχουν στον τράχηλο βλέννη και κολπικά υγρά καθαρίζονται με φυσιολογικό ορό. Μετά γίνεται επισκόπηση του τραχήλου σε όλες τις μεγεθύνσεις. Δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην αγγείωση του επιθηλίου. Η παρατήρηση των αγγείων πρέπει να γίνει πριν να ρίξουμε διάλυμα οξικού οξέος, επειδή το λευκό επιθήλιο που ενδεχομένως θα προκύψει μετά το οξικό, θα κρύψει τα άτυπα αγγεία (Εικόνα 1).
Εικόνα 1. Άτυπο αγγείο. Αποτελεί σπάνιο εύρημα αλλά είναι παθογνωμονικό διηθητικού καρκίνου.
Το επόμενο βήμα είναι η εφαρμογή διαλύματος οξικού οξέος 5%. Πρέπει να περιμένει κανείς τουλάχιστον 2 λεπτά για να αξιολογήσει το λευκό επιθήλιο, που ενδεχομένως θα προκύψει. Πρέπει να θυμόμαστε ότι πρωταρχικός μας στόχος είναι ο έλεγχος ολόκληρης της ΖΜ. Εάν η ΖΜ εισέρχεται στον ενδοτραχηλικό σωλήνα χρησιμοποιούμε ενδοτραχηλικό διαστολέα για να δούμε την τελική συμβολή πλακώδους – αδενικού επιθηλίου (Εικόνα 2). Σε περίπτωση που αυτό δεν είναι εφικτό, η κολποσκόπηση, όπως αναφέρθηκε, χαρακτηρίζεται ως μη ικανοποιητική και αυτό πρέπει να αναγράφεται στην έκθεση με τα ευρήματά μας.
Εικόνα 2. Περίπτωση CIN-3 περιστομιακά. Ο έλεγχος με τον ενδοτραχηλικό διαστολέα δείχνει ότι η αλλοίωση δεν επεκτείνεται στο σωλήνα.
Οι βιοψίες τραχήλου γίνονται με ειδικές λαβίδες και δεν πονάνε γι αυτό και δεν χρειάζεται τοπική αναισθησία. Αιμόσταση επιτυγχάνεται με διάλυμα Monsel’s. Αν κριθεί σκόπιμο γίνεται λήψη ξεσμάτων από τον ενδοτραχηλικό σωλήνα με τη βοήθεια μικρού ξέστρου (Εικόνα 3).
Εικόνα 3. Λαβίδες για λήψη βιοψιών από τον τράχηλο και μικρό ξέστρο για λήψη ξεσμάτων ενδοτραχήλου.
Το τελευταίο βήμα είναι η χρώση του τραχήλου με το ιωδιούχο διάλυμα lugol. Η χρώση αυτή γίνεται εάν κριθεί αναγκαίο (βλ στη συνέχεια αξιολόγηση των αλλοιώσεων). Είναι γνωστό ότι το ώριμο πλακώδες επιθήλιο έχει κύτταρα πλούσια σε γλυκογόνο και επομένως βάφεται σκούρο καφέ με το lugol. Αντίθετα το κυλινδρικό επιθήλιο δεν βάφεται. Το ανώριμο μεταπλαστικό βάφεται εν μέρει ή καθόλου ενώ το νεοπλασματικό επιθήλιο δεν βάφεται με το lugol. Όπως γίνεται αντιληπτό μας ενδιαφέρουν οι ιωδιοαρνητικές περιοχές. Η δοκιμασία με το lugol θεωρείται ως μη ειδική και όπως θα δούμε στη συνέχεια συνεπικουρεί την προηγούμενη αξιολόγηση της ζώνης μετάπλασης. Αντίθετα χρησιμεύει πολύ στην εντόπιση αλλοιώσεων στον κόλπο και προεγχειρητικά για την οριοθέτηση της ΖΜ (Εικόνες 4 και 5).
Εικόνα 4. Αλλοίωση LSIL. α) Μετά την εφαρμογή του οξικού και β) μετά την εφαρμογή του lugol.
Εικόνα 5. Αλλοίωση HSIL. α) Μετά την εφαρμογή του οξικού και β) μετά την εφαρμογή του lugol.
