Πρωταρχικός στόχος της κολποσκοπικής εξέτασης είναι η εντόπιση διηθητικού καρκίνου (αν υπάρχει). Τα σημεία, που θέτουν υποψία για διήθηση, είναι τα εξής:
- Κιτρινωπό, εκφυλισμένο, εύθρυπτο επιθήλιο, που αιμορραγεί στο άγγιγμα.
- Εξελκώσεις.
- Αλλοιώσεις με νεκρωμένο ιστό ή πήγματα.
- Υπερυψωμένες αλλοιώσεις με ανώμαλο περίγραμμα.
- Αλλοιώσεις που καλύπτονται από υπερκερατωσικές πλάκες.
- Άτυπα αγγεία.
- Αλλοιώσεις μεγάλες εκτάσεως με σοβαρή κολποσκοπική ατυπία, που επεκτείνονται στον ενδοτραχηλικό σωλήνα.
Στην κολποσκόπηση υπάρχει πάντοτε ο κίνδυνος να διαφύγει εστία διήθησης και να μη ληφθεί βιοψία από το συγκεκριμένο σημείο. Εάν ακολουθήσει θεραπευτική μέθοδος καταστροφής της ΖΜ (στις περιπτώσεις αυτές η θεραπεία γίνεται συνήθως λόγω HSIL) τα επακόλουθα είναι δυσάρεστα. Η κολποσκόπηση είναι χρήσιμη και για τον προεγχειρητικό σχεδιασμό. Όπως θα δούμε στα παραδείγματα που ακολουθούν, σε πολλές περιπτώσεις HSIL είναι επιβεβλημένη η αφαίρεση της ΖΜ και η απόξεση του ενδοτραχήλου. Ακόμη έχει σημασία η επέκταση της αλλοίωσης στον ενδοτραχηλικό σωλήνα για την επιλογή της σωστής αφαιρετικής μεθόδου. Οι αρχάριοι στην κολποσκόπηση είναι καλύτερα να παίρνουν περισσότερες βιοψίες και να είναι επιφυλακτικοί σε μεθόδους καταστροφής της ZM ιδιαίτερα σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας. Στην εικόνα 1 φαίνεται η διαφορετική θέση των αλλοιώσεων στη ΖΜ (ανάλογα με την ηλικία της γυναίκας).
Εικόνα 1. Η κολποσκόπηση χαρτογραφεί τις αλλοιώσεις και μπορούμε να σχεδιάσουμε καλύτερα το τμήμα του ιστού που θα αφαιρεθεί.
Οι εικόνες 2 έως 9 αναφέρονται σε περιστατικά διηθητικών καρκίνων. Σχολιάζεται η κολποσκοπική εικόνα σε σχέση με το ιστορικό και την αντιμετώπιση της κάθε περίπτωσης.
Εικόνα 2. α και β Υπάρχουν περιπτώσεις διηθητικού καρκίνου που φαίνονται και πριν την κολποσκόπηση. Η κολποσκόπηση όμως είναι χρήσιμη για να ληφθεί η βιοψία από το κατάλληλο σημείο για να διαγνωστεί η διήθηση χωρίς να χρειάζεται κωνοειδής. Επίσης είναι πολύ χρήσιμη στον προεγχειρητικό σχεδιασμό (εδώ η αλλοίωση επεκτείνεται στον οπίσθιο κολπικό θόλο).
Εικόνα 3. Σοβαρού βαθμού αλλοίωση, κοντά στο στόμιο, σύντηξη των θηλών του αδενικού επιθηλίου και μικροαιμορραγίες. Η κολποσκόπηση θέτει την ένδειξη για αφαίρεση της αλλοίωσης και απόξεση ενδοτραχηλικού σωλήνα.
Εικόνα 4. Σοβαρού βαθμού αλλοίωση, μεγάλης έκτασης, που εισέρχεται στον ενδοτραχηλικό σωλήνα. Η διήθηση δεν μπορεί να αποκλειστεί με μεμονωμένες βιοψίες.
Εικόνα 5. Η αλλοιώσεις έχουν ηπιότερη εμφάνιση από αυτές της εικόνας 49. Καταλαμβάνουν όμως μεγάλη έκταση και επεκτείνονται στον ενδοτραχηλικό σωλήνα. Η ασθενής είναι 43 ετών.
Εικόνα 6. Αλλοιώσεις μεγάλης έκτασης που επεκτείνονται στον ενδοτράχηλο. Στην εικόνα αυτή έχουν βαρύνουσα σημασία οι εστίες με μικροαιμορραγία.
Εικόνα 7. Εύθρυπτος και αιμορραγικός τράχηλος, που ξεφλουδίζει εύκολα. Στο ιστορικό αναφέρεται αίμα μετά από επαφή. Πριν ακόμη χρησιμοποιήσουμε το οξικό, υπάρχει υποψία διήθησης.
Εικόνα 8. Αυτός ο τράχηλος μακροσκοπικά φαινόταν φυσιολογικός. Οι μικροαιμορραγίες γύρω από το στόμιο και στο σωλήνα αφενός και αφετέρου η υποκίτρινη χροιά (αρχόμενη νέκρωση) είναι σημεία ύποπτα για διήθηση.