Τι ονομάζουμε ενδομητρίωση;

Πρόκειται για μια συχνή πάθηση που παίρνει το όνομά της από το ενδομήτριο, τον ιστό που  καλύπτει το εσωτερικό της μήτρας. Το πάχος του ενδομητρίου αυξάνεται και μετά αιμορραγεί σε κάθε έμμηνο ρύση, υπό την επήρεια των οιστρογόνων.

Κατά την πάθηση αυτή κύτταρα του ενδομητρίου αναπτύσσονται σε περιοχές εκτός της μήτρας, όπως στις ωοθήκες, τις σάλπιγγες, και στους ιστούς που συγκρατούν τη μήτρα στη θέση της. Σε ορισμένες περιπτώσεις εστίες ενδομητρίου εντοπίζονται στο έντερο, τον τράχηλο, τον κόλπο, το αιδοίο. Σπάνια μπορεί να εντοπιστεί σε όργανα εκτός της πυέλου, όπως στους πνεύμονες.

Πόσο συχνό φαινόμενο είναι;

Η ενδομητρίωση απασχολεί  το 10-15% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας. Συνήθως εντοπίζεται κατά τη 3η δεκαετία της ζωής.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνισή της;

Εμφανίζεται πιο συχνά σε γυναίκες άτοκες, σε γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό ενδομητρίωσης, σε γυναίκες με κάποια ανατομική παθολογία που εμποδίζει τη ροή του αίματος από το ενδομήτριο.

Ποια είναι τα αίτια της ενδομητρίωσης;

Τα αίτια της ενδομητρίωσης παραμένουν ασαφή. Οι παράγοντες που συμβάλουν στην εμφάνισή της έχουν γενετικό, ανοσοποιητικό και ενδοκρινικό υπόβαθρο.

Τι προβλήματα προκαλεί η ενδομητρίωση;

Οι εστίες ενδομητρίου αναπτύσσονται και αιμορραγούν λόγω των οιστρογόνων, προκαλώντας φλεγμονή στους γύρω ιστούς.

Κατά συνέπεια, μπορεί να δημιουργηθούν συμφύσεις που ενώνουν τα όργανα μεταξύ τους αλλά και κύστεις στις ωοθήκες, τα λεγόμενα ενδομητριώματα.

Ποιος ο συσχετισμός της με τη στειρότητα;

Σε περίπου το 40% των γυναικών με προβλήματα γονιμότητας υπάρχει ιστορικό ενδομητρίωσης. Οι λόγοι είναι οι εξής,

• Η φλεγμονή μπορεί να φθείρει το σπερματοζωάριο και το ωάριο
• Σε προχωρημένο στάδιο μπορεί να δημιουργηθούν συμφύσεις στις σάλπιγγες

Ποια είναι τα συμπτώματα;

• Δυσμηνόρροια. Δηλαδή έντονος πόνος στην πύελο κατά τη διάρκεια της περιόδου.
• Δυσπαρευνία. Πρόκειται για τον πόνο στην πύελο κατά τη σεξουαλική επαφή.
• Αυξημένη αιμορραγία κατά την περίοδο ή και μητρορραγία μεταξύ περιόδων.
• Κοιλιακοί πόνοι με τις κινήσεις του εντέρου ή κατά την ούρηση όταν υπάρχουν εστίες ενδομητρίωσης στο έντερο ή την ουροδόχο κύστη.
• Άλλα εντερικά συμπτώματα όπως πρήξιμο ή δυσκοιλιότητα.

! Τα συμπτώματα διαφέρουν από γυναίκα σε γυναίκα. Ορισμένες ασθενείς δεν εμφανίζουν κανένα σύμπτωμα.

! είναι απαραίτητο να γίνει διάγνωση από το γιατρό, καθώς κάποια από αυτά τα συμπτώματα υπάρχουν και σε άλλες παθήσεις όπως για παράδειγμα στη φλεγμονώδη νόσο της πυέλου ή στο σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.

Πώς γίνεται η διάγνωση της ενδομητρίωσης;

• Με τη γυναικολογική εξέταση ο γιατρός ίσως  μπορέσει να ψηλαφίσει κύστεις ή συμφύσεις στην πύελο.
• Με τον ενδοκολπικό υπέρηχο μπορεί επίσης να εντοπιστούν κύστεις (ενδομητριώματα).
• Ωστόσο, ο μόνος τρόπος εντοπισμού και επιβεβαίωσης της ενδομητρίωσης είναι η λαπαροσκόπηση. Με τη λαπαροσκόπηση ο χειρουργός μπορεί να εντοπίσει έκτοπο ενδομήτριο που δεν φαίνεται με τις μη επεμβατικές μεθόδους, αλλά και να την επιβεβαιώσει παίρνοντας υλικό για ιστολογική εξέταση.

Πώς θεραπεύεται η ενδομητρίωση;

Η αφαίρεση των εστιών της ενδομητρίωσης (που συνήθως γίνεται με λαπαροσκόπηση) αυξάνει τις πιθανότητες σύλληψης όταν υπάρχει πρόβλημα γονιμότητας και μειώνει τους πόνους. Ωστόσο μπορεί να μην αποβεί 100% αποτελεσματική και να χρειαστεί συμπληρωματική θεραπεία με φάρμακα, όπως:

• GnRH agonists. Εμποδίζουν την ωορρηξία και την περίοδο και βάζουν το σώμα σε κατάσταση εμμηνόπαυσης.
• Danazol.
• Προγεστερόνη.

Ποια είναι η καλύτερη λύση για γυναίκες που προσπαθούν να συλλάβουν;

H καλύτερη λύση είναι η λαπαροσκόπηση. Με τη λαπαροσκόπηση η ενδομητρίωση θα διαγνωστεί και θα θεραπευτεί.

Ποια είναι η πρόγνωση για τις ασθενείς με ενδομητρίωση;

Η πορεία της νόσου διαφέρει από γυναίκα σε γυναίκα και μπορεί είτε να υποτροπιάσει σε αρκετές περιπτώσεις. Για το λόγο αυτό χρειάζεται παρακολούθηση. Η εγκυμοσύνη μειώνει τον κίνδυνο υποτροπής.

 

Πηγές:  patient.info , acog.org , mayoclinic.org , medlineplus.gov , nichd.nih.gov

Επιμέλεια άρθρου: Αναστασία Μορτάκη, Ιατρός