Τι είναι ο έρπητας γεννητικών οργάνων;
Πρόκειται για μία σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα που προκαλείται από τον ιό HSV (Herpes Simplex Virus) και κυρίως από τον τύπο HSV2, ο οποίος μεταδίδεται μέσω της τριβής του δέρματος κατά τη σεξουαλική επαφή και προσβάλει την περιοχή των γεννητικών οργάνων. Ο τύπος HSV1 προσβάλει κυρίως την περιοχή του στόματος (επιχείλιοςέρπης) αλλά μπορεί να προσβάλει και τα γεννητικά όργανα μέσω της στοματογεννητικής επαφής. Υποτροπιάζει σπανιότερα σε σχέση με τον τύπο HSV2.
Οι ερπητοϊοί δεν εγκαταλείπουν ποτέ τον οργανισμό, αλλά παραμένουν σε λανθάνουσα κατάσταση και ενεργοποιούνται ανά περιόδους προκαλώντας συμπτώματα.
Πόσο συχνός είναι ο έρπητας γεννητικών οργάνων;
Υπολογίζεται ότι περίπου ένα στα έξι άτομα ηλικίας 14-49 ετών έχει μολυνθεί από τον HSV2 στις ΗΠΑ.
Η νόσος είναι πιο συχνή στις γυναίκες, καθώς ο ιός ευδοκιμεί στο ζεστό και υγρό περιβάλλον των γυναικείων γεννητικών οργάνων.
Τι συμπτώματα προκαλεί ο έρπητας των γεννητικών οργάνων;
Σε μερικές περιπτώσεις δεν υπάρχουν συμπτώματα. Συνήθως όμως υπάρχουν. Τα συμπτώματα εμφανίζονται 2-10 μέρες μετά από τη μετάδοση του ιού και περιλαμβάνουν:
- πόνο ή αίσθημα κνησμού,
- εμφάνιση φυσαλίδων στο δέρμα
- έλκη, τα οποία δημιουργούνται όταν σπάζουν οι φουσκάλες
- συχνά υπάρχουν γενικά συμπτώματα, όπως πυρετός, πονοκέφαλος και μυϊκοί πόνοι
- οίδημα στους βουβωνικούς αδένες
- ορισμένες φορές πόνος κατά την ούρηση στις γυναίκες.
- Στις γυναίκες, οι πληγές μπορεί να εμφανιστούν στο αιδοίο, τον κόλπο και τον τράχηλο.
- Στους άντρες, στο πέος, το όσχεο και τους μηρούς.
- Και στα δύο φύλα, στους γλουτούς, τον πρωκτό και το στόμα.
Στην πρωτολοίμωξη, δηλαδή στο πρώτο επεισόδιο έρπητα, τα συμπτώματα είναι πιο έντονα και διαρκούν 2-3 εβδομάδες.
Οι υποτροπές είναι πιο ήπιας μορφής και τα συμπτώματα διαρκούν λίγες μόνο μέρες.
Πώς γίνεται η διάγνωση του έρπητα γεννητικών οργάνων;
Η διάγνωση μπορεί να γίνει με:
- Αναζήτηση του DNA του ιού με τη μέθοδο PCR, είτε στο αίμα του ασθενούς είτε από το εξάνθημα. Η εξέταση αυτή δείχνει την ύπαρξη του ιού και τον τύπο του.
- Εξέταση αίματος στην οποία φαίνεται η ύπαρξη αντισωμάτων και έτσι επιβεβαιώνεται περασμένη ή τωρινή μόλυνση από τον ιό.
- Ιστολογική εξέταση.
Μπορώ να απαλλαγώ από τον ιό;
Ο ιός του έρπητα δεν εγκαταλείπει το σώμα μας. Μετά από κάθε υποτροπή στο δέρμα και στους βλεννογόνους, πηγαίνει στα νευρικά κύτταρα κοντά στη σπονδυλική στήλη και φωλιάζει εκεί μέχρι να ενεργοποιηθεί ξανά με κάποιο ερέθισμα που σχετίζεται με την πτώση του ανοσοποιητικού μας συστήματος. Τότε εμφανίζεται και πάλι στο σημείο από το οποίο εισχώρησε και συχνά προκαλεί ξανά συμπτώματα.
Πώς θεραπεύεται ο έρπητας γεννητικών οργάνων;
Ο ιός του έρπητα δεν μπορεί να θεραπευτεί, αλλά μόνο να κατασταλεί με την κατάλληλη αγωγή.
Τα αντιικά φάρμακα συντελούν,
- στη γρηγορότερη επούλωση των εξανθημάτων
- στη μείωση της έντασης και διάρκειας των συμπτωμάτων
- στη μείωση των υποτροπών σε αριθμό
- στη μείωση των πιθανοτήτων μετάδοσης του ιού.
Ο τρόπος θεραπείας εξατομικεύεται ανάλογα με τις υποτροπές που παρουσιάζει κάθε ασθενής.
Σε άτομα με πολύ συχνές υποτροπές, για παράδειγμα κάθε μήνα, ακολουθείται κατασταλτική θεραπεία με αντιικά φάρμακα για μεγάλο χρονικό διάστημα (6-12 μήνες).
Σε άτομα με σπάνιες υποτροπές δίνεται αγωγή μέχρι να υποχωρήσουν τα συμπτώματα.
Μπορώ να έχω σεξουαλικές επαφές όταν έχω έρπητα γεννητικών οργάνων;
Όταν υπάρχει εξάνθημα στην πρωκτογεννητική περιοχή, οι πιθανότητες μετάδοσης, ακόμα και με τη χρήση προφυλακτικού είναι υψηλές.
Σε περιόδους που δεν υπάρχει εμφανής παρουσία του ιού, οι πιθανότητες μετάδοσης είναι λιγότερες και μειώνονται κι άλλο με τη χρήση προφυλακτικού, χωρίς όμως να υπάρχει 100% κάλυψη.
Ο ιός, ωστόσο, δεν αναμεταδίδεται μεταξύ των σεξουαλικών συντρόφων όταν έχουν και οι δύο είναι φορείς.
Πώς επηρεάζει ο έρπητας γεννητικών οργάνων την εγκυμοσύνη;
Σε περίπτωση που η έγκυος μολυνθεί από τον ιό του έρπητα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και κυρίως στο τελευταίο τρίμηνο, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα μόλυνσης του εμβρύου (30-60%), καθώς δεν έχουν προλάβει ακόμα να δημιουργηθούν αντισώματα.
Για την προστασία του εμβρύου χορηγείται φαρμακευτική αγωγή.
Πώς αντιμετωπίζεται η υποτροπή του έρπητα στη γέννα;
Αν υπάρχουν εξανθήματα ή πρόδρομα συμπτώματα υποτροπής τις μέρες κοντά στον τοκετό, γίνεται καισαρική τομή για να μειωθούν οι πιθανότητες μετάδοσης στο έμβρυο.
Μπορούν να θηλάσουν οι γυναίκες με έρπητα;
Ο έρπητας δε μεταδίδεται μέσω του μητρικού γάλατος, ωστόσο το μωρό μπορεί να μολυνθεί μέσω του δέρματος από εξάνθημα στο στήθος της μητέρας.
Επιμέλεια άρθρου: Αναστασία Μορτάκη, Ειδικευόμενη Μαιευτικής Γυναικολογίας
Πηγές: patient.co.uk , acog.org , cdc.gov, mayoclinic.org