HPV Εμβόλιο – Τι πρέπει να γνωρίζετε

• Τι είναι και πώς λειτουργεί το εμβόλιο για τους HPV;
• Οφέλη από τη χορήγηση του εμβολίου
  • Από ποιους HPV προφυλάσσει το εμβόλιο;
  • Από τι ποσοστό των HPV νοσημάτων προφυλάσσει το εμβόλιο;
• Ενδείξεις για τη χορήγηση του εμβολίου
  • Ποιά άτομα πρέπει να εμβολιαστούν;
  • Εμβόλιο HPV σε αγόρια και κορίτσια: Η ιδανική ηλικία
• Ασφάλεια εμβολίου – Πιθανές παρενέργειες
  • Το εμβόλιο περιέχει ιούς; 
  • Είναι το εμβόλιο ασφαλές;
  • Ποιές είναι οι πιθανές παρενέργειες;
  • Μπορούν να κάνουν το εμβόλιο οι έγκυες; 
• Εμβόλιο HPV:  Συχνά ερωτήματα
  • Γιατί το εμβόλιο δεν προφυλάσσει από όλους τους HPV; 
  • Από ποια νοσήματα που σχετίζονται με τους HPV σας προφυλάσσει το εμβόλιο; 
  • Συνιστάται ο εμβολιασμός και μετά την έναρξη των σεξουαλικών επαφών;
  • Συνιστάται η χορήγηση του εμβολίου μετά από τη θεραπεία προκαρκινικών αλλοιώσεων που οφείλονται στους HPV;

Τι είναι και πώς λειτουργεί το εμβόλιο για τους HPV;

Από το 2007 κυκλοφορεί στη χώρα μας το εμβόλιο για την πρόληψη από τη μόλυνση από τους ιούς των ανθρωπίνων θηλωμάτων.

Το εμβόλιο διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα για παραγωγή αντισωμάτων ενάντια στους γονότυπους HPV για τους οποίους κατασκευάστηκε. Επιλέχθηκε η ανοσοποίηση έναντι των HPV που προκαλούν τα περισσότερα προβλήματα (κονδυλώματα και καρκίνους).

Εάν γίνει ο εμβολιασμός προτού εκτεθεί το άτομο στον ιό, παράγονται αντισώματα και μετά καθίσταται αδύνατη η μόλυνση και η δημιουργία λοίμωξης από τον ιό.

Οφέλη από τη χορήγηση του εμβολίου

Από ποιους HPV προφυλάσσει το εμβόλιο;

Το εμβόλιο Gardasil 9 προφυλάσει από τους HPV 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 και 58

Από τι ποσοστό των HPV νοσημάτων προφυλάσσει το εμβόλιο;

Προφυλάσει από το 90% των καρκίνων που προκαλούνται από τους HPV υψηλού κινδύνου καθώς και από το σύνολο σχεδόν των καλοήθων αλλοιώσεων που προκαλούνται από τους HPV (κονδυλώματα και αναπνευστική θηλωμάτωση).

Ενδείξεις για τη χορήγηση του εμβολίου

Ποιά άτομα πρέπει να εμβολιαστούν;

Ο εμβολιασμός συνιστάται να γίνεται σε παιδιά και ενήλικες από την ηλικία των 9 ετών μέχρι την ηλικία των 26 ετών. 

Εμβόλιο HPV σε αγόρια και κορίτσια: Η ιδανική ηλικία

Το εμβόλιο είναι προληπτικό και τα οφέλη είναι μεγαλύτερα εάν γίνει σε μικρές ηλικίες (ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα και παραγωγή άφθονων αντισωμάτων) και πριν την έναρξη των σεξουαλικών επαφών.

Θα ήταν ιδανικό να γίνουν:

• Πρώτη δόση σε ηλικία 11-12 ετών
• Δεύτερη δόση 6-12 μήνες μετά από την πρώτη δόση

Η χορήγηση της πρώτης δόσης μπορεί να γίνει από την ηλικία των 9 ετών. 

Τα παιδιά που είναι μικρότερα των 15 ετών, παράγουν αρκετά αντισώματα, γι αυτό και αρκούν 2 δόσεις εμβολίου.

Μετά την ηλικία των 15 ετών πρέπει να γίνουν 3 δόσεις εμβολίου.

Ο εμβολιασμός συνιστάται να γίνεται και σε νέους ενήλικες, μέχρι την ηλικία των 26 ετών.

Επίσης μπορεί να γίνει εμβολιασμός μέχρι την ηλικία των 45 ετών σε συγκεκριμένες περιπτώσεις ατόμων μετά από συζήτηση με το γιατρό τους.

Ασφάλεια εμβολίου – Πιθανές παρενέργειες εμβολίου

Το εμβόλιο περιέχει ιούς;

Όχι δεν περιέχει DNA από HPV ή άλλα συστατικά του ιού. 

Το εμβόλιο περιέχει σωματίδια από πρωτεΐνες σακχαρομυκήτων.

Οι σακχαρομύκητες αυτοί είναι αθώοι (είναι αυτοί που χρησιμοποιούνται στη ζύμη στους φούρνους).

Με τη βοήθεια των σακχαρομυκήτων, κατασκευάζονται στο εργαστήριο πρωτεϊνικά σωματίδια που μοιάζουν με το εξωτερικό περίβλημα του HPV. 

Τα σωματίδια αυτά ονομάζονται VLPs (Virus Like Particles) και δίνουν ερέθισμα στο ανοσοποιητικό μας σύστημα για την παραγωγή αντισωμάτων. 

Στην πραγματικότητα «ξεγελάνε» τον ανθρώπινο οργανισμό, που εκλαμβάνει τα VLPs ως αληθινούς HPV και παράγει αντισώματα.

Είναι το εμβόλιο ασφαλές;

Ναι. Οι διεθνούς κύρους οργανισμοί (FDA, CDC κ.α.) έχουν καταγράψει τις παρενέργειες του εμβολίου (μετά από χορήγηση εκατομμυρίων δόσεων) και διαβεβαιώνουν ότι πρόκειται για ασφαλές εμβόλιο (άρθρα βιβλιογραφίας 26-30).

Ποιές είναι οι πιθανές παρενέργειες;

Οι παρενέργειες είναι ήπιες και δεν διαφέρουν από τις συνήθεις παρενέργειες των εμβολίων που χορηγούνται ρουτίνα στην παιδική ηλικία.

Έχουν αναφερθεί οι ακόλουθες παρενέργειες κατά σειρά συχνότητας:  

• Τοπική αντίδραση στο σημείο της ένεσης (πόνος, ερυθρότητα και πρήξιμο)
• Πυρετική κίνηση (συνήθως ελαφρά),
• Κεφαλαλγία
• Λιποθυμική τάση αμέσως μετά την ένεση
• Μυαλγίες, αίσθημα καταβολής, γαστρεντερικές διαταραχές και άλλες ήπιες παρενέργειες, που έχουν αναφερθεί πολύ πιο σπάνια.
• Αλλεργικού τύπου αντιδράσεις

Λιποθυμικά επεισόδια είναι γνωστό ότι μπορεί να συμβούν μετά από χορήγηση ενέσεων γενικά. Η λιποθυμική τάση παρατηρήθηκε πιο συχνά μετά τη χορήγηση του εμβολίου στις έφηβες. Συνιστάται η παραμονή σε ύπτια θέση επί 15 λεπτά μετά την ένεση για την αποφυγή τραυματισμού από ενδεχόμενη λιποθυμία.

Μπορούν να κάνουν το εμβόλιο οι έγκυες;

 

Δεν έχει μελετηθεί η ασφάλειά του σε έγκυες. Από μεμονωμένα περιστατικά φάνηκε, ότι δεν υπήρξε κίνδυνος για την έγκυο ή για το έμβρυο.

Όμως, επειδή δεν υπάρχουν επαρκείς μελέτες δεν συνιστάται να αρχίζει ο εμβολιασμός  κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Εάν μια έγκυος έχει ήδη κάνει την πρώτη δόση ή τις δύο πρώτες δόσεις, συνιστάται να περιμένει και να κάνει τη δόση που υπολείπεται μετά το τέλος της εγκυμοσύνης. Μπορεί να κάνει τις συμπληρωματικές δόσεις και στην λοχεία.

Εμβόλιο HPV:  Συχνά ερωτήματα

Γιατί το εμβόλιο δεν προφυλάσσει από όλους τους HPV; 

Δεν είναι εφικτό τεχνικά να κατασκευαστεί εμβόλιο το οποίο να καλύπτει για 40 διαφορετικούς ιούς. 

Το HPV εμβόλιο σχεδιάστηκε και δημιουργήθηκε για να σας προφυλάξει από 9 γονότυπους. Συγκεκριμένα από εκείνους τους HPV, που δημιουργούν το 90% και πλέον των HPV σχετιζόμενων νοσημάτων.

Από ποια νοσήματα που σχετίζονται με τους HPV προφυλάσσει το εμβόλιο; 

1.Κονδυλώματα 

Σε ποσοστό 90% των περιπτώσεων με οξυτενή κονδυλώματα ανιχνεύονται οι HPV χαμηλού κινδύνου 6 και 11, ενώ στο 10% ανιχνεύονται άλλοι HPV (και ογκογόνοι). Το εμβόλιο Gardasil αποδείχθηκε ότι παρέχει κάλυψη 92% για τα κονδυλώματα. 

2.Καρκίνος του τραχήλου της μήτρας 

Υπολογίζεται ότι από το 98-99% των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας αποδίδονται στους HPV: 

• το 90% των περιστατικών οφείλεται στους HPV 16,18, 31, 33, 45, 52 και 58. 
• Για το 10% των περιστατικών ευθύνονται οι υπόλοιποι ογκογόνοι HPV. 

3.Άλλοι καρκίνοι 

Υπολογίζεται επίσης ότι οι επτά ογκογόνοι HPV (16, 18, 31, 33, 45, 52 και 58), από τους οποίους προφυλάσσει το Gardasil 9, ευθύνονται για: 

• ποσοστό 95% των καρκίνων του πρωκτού και για 
• ποσοστό 85% των καρκίνων του κόλπου και του αιδοίου (από τους καρκίνους που αποδίδονται στους HPV). 
• Ποσοστό 90% των σχετιζόμενων με HPV καρκίνων στοματοφάρυγγα και λάρυγγα
• Ποσοστό 90% των αντίστοιχων καρκίνων πέους

4.Υποτροπιάζουσα αναπνευστική θηλωμάτωση

Η προφύλαξη από το εμβόλιο αγγίζει το 100%, εάν αυτό έχει γίνει στη μητέρα πριν από την έναρξη των σεξουαλικών επαφών.

 

Συνιστάται ο εμβολιασμός και μετά την έναρξη των σεξουαλικών επαφών;

Ναι συνιστάται.

Εάν ένας έφηβος ή μια έφηβη  έχει ήδη αρχίσει σεξουαλικές επαφές δεν σημαίνει ότι έχουν μολυνθεί από όλους τους τύπους που καλύπτονται από το εμβόλιο. 

Συνιστάται επομένως ο εμβολιασμός και σε μεγαλύτερες ηλικίες για να προληφθούν ενδεχόμενες νέες μολύνσεις. 

Συνιστάται η χορήγηση του εμβολίου μετά από τη θεραπεία προκαρκινικών αλλοιώσεων που οφείλονται στους HPV;

Ναι συνιστάται. 

Υπάρχουν αρκετές μελέτες που αποδεικνύουν ότι η χορήγηση του HPV εμβολίου αμέσως μετά από τη θεραπεία μιας προκαρκινικής αλλοίωσης, έχει ευεργετική δράση, επειδή μειώνει τα ποσοστά επανεμφάνισης της προκαρκινικής αλλοίωσης στο μέλλον.

Συνοψίζοντας…

• Το εμβόλιο για την πρόληψη των νοσημάτων από HPV είναι ασφαλές, χωρίς σημαντικές παρενέργειες.
• Η χορήγησή του συνιστάται σε κορίτσια και αγόρια ηλικιών 9-26 ετών.
• Ιδανικά αποτελέσματα έχουμε όταν ο εμβολιασμός γίνεται στην παιδική ηλικία και πριν την έναρξη των σεξουαλικών επαφών.
• Το εμβόλιο όμως προφυλάσσει και στις μεγαλύτερες ηλικίες από τους HPV, από τους οποίους δεν έχουμε ακόμη μολυνθεί.

Βιβλιογραφία

• Koutsky LA, Ault KA, Wheeler CM, et al. A controlled trial of a human papillomavirus type 16 vaccine. New England Journal of Medicine 2002; 347(21):1645–1651. [PubMed Abstract]
• Senkomago V, Henley SJ, Thomas CC, e al. Human papillomavirus-attributable cancers – United States, 2012–2016. MMWR. Morbidity and Mortality Weekly Report 2019; 68(33):724–728. [PubMed Abstract]
• Gillison ML, Chaturvedi AK, Lowy DR. HPV prophylactic vaccines and the potential prevention of noncervical cancers in both men and women. Cancer 2008; 113(10 Suppl):3036–3046. [PubMed Abstract]
• Thompson-Harvey A, Yetukuri M, Hansen AR, et al. Rising incidence of late-stage head and neck cancer in the United States. Cancer 2020; 126(5):1090–1101. [PubMed Abstract]
• Meites E, Szilagyi PG, Chesson HW, et al. Human papillomavirus vaccination for adults: Updated recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices. MMWR Morbidity and Mortality Weekly Report 2019; 68(32):698–702. [PubMed Abstract]
• Meites E, Kempe A, Markowitz LE. Use of a 2-dose schedule for human papillomavirus vaccination — Updated recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices. MMWR Morbidity and Mortality Weekly Report 2016; 65:1405–1408. [PubMed Abstract]
• Kreimer AR, Gonzalez P, Katki H, et al. Efficacy of a bivalent HPV 16/18 vaccine against anal HPV 16/18 infection among young women: A nested analysis within the Costa Rica Vaccine Trial. Lancet Oncology 2011; 12(9):862–870. [PubMed Abstract]
• Herrero R, Quint W, Hildesheim A, et al. Reduced prevalence of oral human papillomavirus (HPV) 4 years after bivalent HPV vaccination in a randomized clinical trial in Costa Rica. PLoS One 2013; 8(7):e68329. [PubMed Abstract]
• Chaturvedi AK, Graubard BI, Broutian T, et al. Effect of prophylactic human papillomavirus (HPV) vaccination on oral HPV infections among young adults in the United States. Journal of Clinical Oncology 2018; 36(3):262–267. [PubMed Abstract]
• Chatterjee A. The next generation of HPV vaccines: Nonavalent vaccine V503 on the horizon. Expert Review of Vaccines 2014; 13(11):1279–1290. [PubMed Abstract]
• Dehlendorff C, Baandrup L, Kjaer SK. Real-world effectiveness of human papillomavirus vaccination against vulvovaginal high-grade precancerous lesions and cancers. Journal of the National Cancer Institute 2020:djaa209. doi: 10.1093/jnci/djaa209. [PubMed Abstract]
• Lei J, Ploner A, Elfström KM, et al. HPV vaccination and the risk of invasive cervical cancer. New England Journal of Medicine 2020; 383(14):1340–1348. [PubMed Abstract]
• Mix JM, Van Dyne EA, Saraiya M, Hallowell BD, Thomas CC. Assessing impact of HPV vaccination on cervical cancer incidence among women aged 15–29 years in the United States, 1999–2017: An ecologic study. Cancer epidemiology, biomarkers & prevention 2021; 30(1):30–37. [PubMed Abstract]
• Giuliano AR, Palefsky JM, Goldstone S, et al. Efficacy of quadrivalent HPV vaccine against HPV infection and disease in males. New England Journal of Medicine 2011; 364(5):401–411. [PubMed Abstract]
• World Health Organization. Human papillomavirus vaccines: WHO position paper, May 2017-Recommendations. Vaccine 2017; 35(43):5753–5755. [PubMed Abstract]
• Kavanagh K, Pollock KG, Cuschieri K, et al. Changes in the prevalence of human papillomavirus following a national bivalent human papillomavirus vaccination programme in Scotland: A 7-year cross-sectional study. The Lancet. Infectious Diseases 2017; 17(12):1293–1302. [PubMed Abstract]
• Tsang SH, Sampson JN, Schussler J, et al. Durability of cross-protection by different schedules of the bivalent HPV vaccine: The CVT trial. Journal of the National Cancer Institute 2020; 112(10):1030–1037. [PubMed Abstract]
• Kjaer SK, Nygård M, Dillner J, et al. A 12-year follow-up on the long-term effectiveness of the quadrivalent human papillomavirus vaccine in 4 Nordic countries. Clinical Infectious Diseases 2018; 66(3):339–345. [PubMed Abstract]
• Huh WK, Joura EA, Giuliano AR, et al. Final efficacy, immunogenicity, and safety analyses of a nine-valent human papillomavirus vaccine in women aged 16–26 years: A randomized, double-blind trial. Lancet 2017; 390(10108):2143–2159. [PubMed Abstract]
• Porras C, Tsang SH, Herrero R, et al. Efficacy of the bivalent HPV vaccine against HPV 16/18-associated precancer: Long-term follow-up results from the Costa Rica Vaccine Trial. Lancet Oncology 2020; 21(12):1643–1652. [PubMed Abstract]
• Ali H, Guy RJ, Wand H, et al. Decline in in-patient treatments of genital warts among young Australians following the national HPV vaccination program. BMC Infectious Diseases 2013; 13:140. [PubMed Abstract]
• Drolet M, Bénard É, Pérez N, Brisson M; HPV Vaccination Impact Study Group. Population-level impact and herd effects following the introduction of human papillomavirus vaccination programmes: Updated systematic review and meta-analysis. Lancet 2019; 394(10197):497–509. [PubMed Abstract]
• Markowitz LE, Naleway AL, Lewis RM, et al. Declines in HPV vaccine type prevalence in women screened for cervical cancer in the United States: Evidence of direct and herd effects of vaccination. Vaccine 2019; 37(29):3918–3924. [PubMed Abstract]
• Steinbrook R. The potential of human papillomavirus vaccines. New England Journal of Medicine 2006; 354(11):1109–1112. [PubMed Abstract]
• Van Dyne EA, Henley SJ, Saraiya M, et al. Trends in human papillomavirus-associated cancers – United States, 1999–2015. MMWR Morbidity and Mortality Weekly Report 2018; 67(33):918–924. [PubMed Abstract]
• Gee J, Naleway A, Shui I, et al. Monitoring the safety of quadrivalent human papillomavirus vaccine: Findings from the Vaccine Safety Datalink. Vaccine 2011; 29(46):8279–8284. [PubMed Abstract]
• Arnheim-Dahlström L, Pasternak B, Svanström H, Sparén P, Hviid A. Autoimmune, neurological, and venous thromboembolic adverse events after immunization of adolescent girls with quadrivalent human papillomavirus vaccine in Denmark and Sweden: Cohort study. British Medical Journal 2013; 347:f5906. [PubMed Abstract]
• Stokley S, Jeyarajah J, Yankey D, et al. Human papillomavirus vaccination coverage among adolescents, 2007–2013, and postlicensure vaccine safety monitoring, 2006–2014–United States. MMWR Morbidity and Mortality Weekly Report 2014; 63(29):620–624. [PubMed Abstract]
• Arana JE, Harrington T, Cano M, et al. Post-licensure safety monitoring of quadrivalent human papillomavirus vaccine in the Vaccine Adverse Event Reporting System (VAERS), 2009–2015. Vaccine 2018; 36(13):1781–1788. [PubMed Abstract]
• Shimabukuro TT, Su JR, Marquez PL, et al. Safety of the 9-valent human papillomavirus vaccine. Pediatrics 2019; 144(6):e20191791. [PubMed Abstract]
• Markowitz LE, Dunne EF, Saraiya M, et al. Human papillomavirus vaccination: Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). Morbidity and Mortality Weekly Report 2014; 63(RR-05):1–30. [PubMed Abstract]
• Hildesheim A, Herrero R, Wacholder S, et al. Effect of human papillomavirus 16/18 L1 virus like particle vaccine among young women with preexisting infection: A randomized trial. JAMA 2007; 298(7):743–753. [PubMed Abstract]
• Hildesheim A, Gonzalez P, Kreimer AR, et al. Impact of human papillomavirus (HPV) 16 and 18 vaccination on prevalent infections and rates of cervical lesions after excisional treatment. American Journal of Obstetrics and Gynecology 2016; 215(2):212.e1–212.e15. [PubMed Abstract]
• Brotherton JM, Budd A, Rompotis C, et al. Is one dose of human papillomavirus vaccine as effective as three?: A national cohort analysis. Papillomavirus Research 2019; 8:100177. [PubMed Abstract]
• Kreimer AR, Sampson JN, Porras C, et al. Evaluation of durability of a single dose of the bivalent HPV vaccine: The CVT trial. Journal of the National Cancer Institute 2020; 112(10):1038–1046. [PubMed Abstract]
• Magnan S, Tota JE, El-Zein M, et al. Efficacy of a carrageenan gel against transmission of cervical HPV (CATCH): Interim analysis of a randomized, double-blind, placebo-controlled, phase 2B trial. Clinical Microbiology and Infection 2019; 25(2):210–216. [PubMed Abstract]
• Hancock G, Hellner K, Dorrell L. Therapeutic HPV vaccines. Best practice & research. Clinical obstetrics & gynaecology 2018; 47:59–72. [PubMed Abstract]
• Yang A, Farmer E, Wu TC, Hung CF. Perspectives for therapeutic HPV vaccine development. Journal of Biomedical Science 2016; 23(1):75. [PubMed Abstract]
• Trimble CL, Morrow MP, Kraynyak KA, et al. Safety, efficacy, and immunogenicity of VGX-3100, a therapeutic synthetic DNA vaccine targeting human papillomavirus 16 and 18 E6 and E7 proteins for cervical intraepithelial neoplasia 2/3: A randomized, double-blind, placebo-controlled phase 2b trial. Lancet 2015; 386(10008):2078–2088. [PubMed Abstract]
• Harper DM, Nieminen P, Donders G, et al. The efficacy and safety of Tipapkinogen Sovacivec therapeutic HPV vaccine in cervical intraepithelial neoplasia grades 2 and 3: Randomized controlled phase II trial with 2.5 years of follow-up. Gynecologic Oncology 2019; 153(3):521–529.