Είναι πιθανό, σε κάποια φάση, εάν κατασταλούν οι αμυντικοί μας μηχανισμοί, η μόλυνση να εξελιχθεί σε λοίμωξη. Επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει, ότι οι υγιείς έφηβοι και οι νεαροί ενήλικες (βλ. δυνατό ανοσιακό σύστημα), συνήθως καταστέλλουν, εντός διετίας, τη μόλυνση ή και τις αρχικές αλλοιώσεις από ένα συγκεκριμένο τύπο HPV.
Εάν υποτεθεί, ότι οι αμυντικοί μας μηχανισμοί δεν λειτουργήσουν σωστά, τι θα συμβεί; Στην περίπτωση αυτή η μόλυνση θα εξελιχθεί σε λοίμωξη. Αρχίζει, δηλαδή, ο ιός να πολλαπλασιάζεται αυτόνομα μέσα στο κύτταρο. Το κύτταρο δέχεται διαταγές από το DNA του ιού, κινητοποιείται ο γενετικός του μηχανισμός και παράγονται συνέχεια καινούργιοι HPV.
Ο HPV διεισδύει μέσα στο κύτταρο και χρησιμοποιεί το γενετικό μηχανισμό του κυττάρου για να πολλαπλασιάσει το DNA και τις πρωτεΐνες της κάψας του. Όπως φαίνεται στο σχήμα, μετά τον επιτυχή πολλαπλασιασμό του ιού, πολλαπλάσιοι HPV απελευθερώνονται από το κύτταρο και μολύνουν γειτονικά κύτταρα.
Φωτογραφία του πυρήνα μολυσμένου κυττάρου που έχει ληφθεί μέσω ηλεκτρονικού μικροσκοπίου. Διακρίνονται χιλιάδες γονιδιώματα HPV μέσα στον πυρήνα του ανθρώπινου κυττάρου.
Μεγέθυνση της προηγούμενης εικόνας.
Η υπερπαραγωγή νέων HPV συνεπάγεται τη δημιουργία μεγάλων ποσοτήτων πρωτεϊνών-ενζύμων (που χρησίμευσαν στη διαδικασία πολλαπλασιασμού του ιού), με επακόλουθη τη λοίμωξη των κυττάρων. Τέτοια κύτταρα, που φλεγμαίνουν, βρίσκουμε σε ένα τεστ Παπανικολάου (κοιλοκύτταρα, δυσκερατωσικά, παρακερατωσικά και διπύρηνα) και είναι συνήθως το πρώτο σημάδι για μόλυνση του τραχήλου της μήτρας από HPV.
Λόγω της λοίμωξης, που προκαλείται από τους HPV, διαφοροποιείται η μορφολογία και η λειτουργία των κυττάρων, αλλά και των ιστών, με αποτέλεσμα την εμφάνιση αλλοιώσεων.