Οι ιοί των ανθρωπίνων θηλωμάτων, που είναι γνωστοί διεθνώς ως HPV (Human Papilloma Viruses) έχουν συνδεθεί με καρκινογένεση. Πιο συγκεκριμένα αρκετοί γονότυποι των HPV –γνωστοί ως «HPV υψηλού κινδύνου»- θεωρούνται ως οι απαραίτητοι αιτιολογικοί παράγοντες για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.

Έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι οι γυναίκες που έχουν μολυνθεί από κάποιον ή κάποιους «HPV υψηλού κινδύνου» βρίσκονται σε κίνδυνο να εμφανίσουν προκαρκινικές αλλοιώσεις και καρκίνο τραχήλου μήτρας. Εάν δεν έχει προηγηθεί μόλυνση από ογκογόνο HPV δεν υπάρχει ουσιαστικά κίνδυνος καρκινογένεσης. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι όποια γυναίκα έχει μολυνθεί θα νοσήσει. Ο ογκογόνος HPV θεωρείται μεν απαραίτητος παράγοντας για την καρκινογένεση αλλά δεν είναι ικανός από μόνος του να την προκαλέσει. Συνήθως η μόλυνση καταστέλλεται από το ανοσοποιητικό σύστημα της γυναίκας. Εάν όμως δεν επιτευχθεί καταστολή της λοίμωξης από τον ογκογόνο HPV (αυτό συμβαίνει σε μια μικρή μερίδα γυναικών) αυξάνεται η πιθανότητα για καρκινογένεση.

Το κάπνισμα –πέραν των άλλων επιβλαβών επιδράσεων στην υγεία μας- εξασθενεί και την άμυνά μας απέναντι στους HPV. Για την ακρίβεια, μειώνει τη δράση ορισμένων κυττάρων του ανοσοποιητικού μας συστήματος (όπως τα κύτταρα Langerhans), που είναι υπεύθυνα για την καταστολή του ιού, σε τοπικό επίπεδο στους ιστούς του κατώτερου γεννητικού συστήματος. Έχει αποδειχθεί επίσης ότι καρκινογόνες ουσίες του καπνού (όπως το βενζοπυρένιο, η κοτινίνη, οι φαινόλες κ.α.) ανιχνεύονται στη βλέννη του τραχήλου της μήτρας της καπνίστριας (σε πολλαπλάσια συγκέντρωση από την αντίστοιχη στο αίμα) και μπορούν να δράσουν ως συνεργοί παράγοντες στην καρκινογένεση.

Φαίνεται ότι το κάπνισμα έχει ιδιαίτερα επιβαρυντική επίδραση, όσον αφορά στην καταστολή της δράσης των HPV από τον οργανισμό της γυναίκας αλλά και στην καρκινογένεση. Όπως αποδεικνύεται σε πολυάριθμες ιατρικές έρευνες (που έχουν δημοσιευθεί από το 1990 μέχρι σήμερα) οι καπνίστριες βρίσκονται σε πολλαπλάσιο κίνδυνο για εμφάνιση προκαρκινικών αλλοιώσεων και καρκίνου τραχήλου μήτρας σε σχέση με τις μη καπνίστριες.

Οι ανωτέρω επιστημονικά τεκμηριωμένες πληροφορίες είναι πολύ χρήσιμες για τις γυναίκες. Υπάρχει ακόμη ένας σημαντικός λόγος για να αποφεύγουν το κάπνισμα.

Appleby P, Beral V, Berrington de Gonzalez A, et al. Carcinoma of the cervix and tobacco smoking: collaborative reanalysis of individual data on 13.541 women with carcinoma of the cervix and 23.017 women without carcinoma of the cervix from 23 epidemiologic studies. Int J Cancer. 2006;118(6):1481-1495.

Schiffman M, Wentzensen N, Wacholder S, et al. Human Papillomavirus Testing in the Prevention of Cervical Cancer. J Natl Cancer Inst 2011;103:368-383.

Winkelstein W. Smoking and cervical cancer – current status: a review. American J of Epidemiology 1990;131:945-957; discussion: 958-960.