Μιλώντας γενικά, παράγοντας κινδύνου για καρκινογένεση σε κάποιο όργανο μπορεί να είναι οτιδήποτε αυξάνει την πιθανότητά σας να εμφανίσετε καρκίνο.
Διαφορετικοί καρκίνοι έχουν διαφορετικούς παράγοντες κινδύνου. Μερικούς από αυτούς τους παράγοντες, π.χ. το κάπνισμα, μπορείτε να τους αλλάξετε (διακοπή καπνίσματος). Άλλοι παράγοντες, όπως η ηλικία ή το κληρονομικό ιστορικό, δεν μπορούν να αλλάξουν.
Εάν έχετε κάποιον παράγοντα κινδύνου, δε σημαίνει ότι θα πάθετε καρκίνο, απλώς έχετε αυξημένες πιθανότητες. Πολλοί άνθρωποι έχουν πολλαπλούς παράγοντες κινδύνου και δεν παθαίνουν ποτέ καρκίνο.
Στην προκειμένη περίπτωση αναφερόμαστε στους καρκίνους οι οποίοι αποδίδονται στους ογκογόνους HPV. Όμως έχει αποδειχθεί ότι εκτός από τον αιτιολογικό παράγοντα (HPV) υπάρχουν και άλλες παράμετροι που παίζουν ρόλο.
Το ανοσοποιητικό σύστημα
Όπως έχει αποδειχθεί από την καρκινογένεση στον τράχηλο της μήτρας, η λοίμωξη των κυττάρων από HPV υψηλού κινδύνου μπορεί να οδηγήσει σε εμφάνιση κυττάρων με μεταλλαγμένο DNA.
Το ανοσοποιητικό μας σύστημα είναι αυτό που καταστέλλει τις λοιμώξεις. Σε ανθρώπους που δε λειτουργεί σωστά το ανοσοποιητικό τους σύστημα (π.χ. ασθενείς AIDS) υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα για καρκινογένεση από HPV.
Μια άλλη ομάδα ασθενών με κατεσταλμένο ανοσοποιητικό σύστημα είναι αυτοί που παίρνουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα (κορτιζόνη, κυκλοσπορίνη κτλ.) επειδή έχουν κάποιο χρόνιο νόσημα ή τους έχει γίνει μεταμόσχευση οργάνου.
Ιστορικό καρκίνων ή προκαρκινικών αλλοιώσεων από HPV
Γυναίκες οι οποίες είχαν προκαρκινικές αλλοιώσεις ή καρκίνο στον τράχηλο της μήτρας ή στο αιδοίο διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του πρωκτού.
Θεωρείται αυτονόητο ότι ο αιτιολογικός παράγοντας (HPV) υπάρχει στην πρωκτογεννητική περιοχή, όπως υπάρχει και η σχετική ευαισθησία του οργανισμού.
Κάπνισμα
Το κάπνισμα θεωρείται συνεργός παράγοντας και συνιστάται η διακοπή του. Οι καπνίστριες έχουν περισσότερες υποτροπές στις προκαρκινικές αλλοιώσεις μετά από θεραπεία.