Όχι πάντοτε. Η εκδήλωση ή μη ενεργού λοίμωξης, όπως και η έκτασή της, θα εξαρτηθεί από δύο παράγοντες:
- την ιογόνο δράση του HPV, που είναι αφενός συνάρτηση του τύπου του ιού (π.χ. οι HPV-16 και 18 είναι πιο «επιθετικοί») και αφετέρου της ποσότητας των ιϊκών DNA που μεταδόθηκαν (ιϊκό φορτίο), κυρίως δε από
- την ανοσιακή απάντηση του οργανισμού μας (την αντίδραση, δηλαδή, του αμυντικού μας συστήματος).
Τι μπορεί να προκαλέσουν οι HPV μετά τη μόλυνση;
Η μόλυνση αρχίζει από ένα σημείο τριβής κατά τη σεξουαλική επαφή. Η μόλυνση δεν εξελίσσεται πάντοτε σε ενεργό λοίμωξη.
Εάν η ανοσιακή απάντηση του οργανισμού μας είναι ισχυρή, δεν επιτρέπει στον ιό να χρησιμοποιήσει το γενετικό μηχανισμό των κυττάρων μας και να πολλαπλασιάζεται αυτόνομα. Στην περίπτωση αυτή, ο HPV πολλαπλασιάζεται παράλληλα με τις κυτταρικές διαιρέσεις και η μόλυνση λέγεται λανθάνουσα. Η μικρή ποσότητα των HPV δεν μπορεί να προκαλέσει λοίμωξη και δεν προκύπτουν αλλοιώσεις, γι’ αυτό και η μολυσματικότητα ατόμων με λανθάνουσα μόλυνση αμφισβητείται έντονα.
Εάν οι αμυντικοί μας μηχανισμοί δεν λειτουργήσουν ιδανικά, προκύπτει λοίμωξη των κυττάρων μας από τους HPV. Η λοίμωξη σιγά-σιγά επεκτείνεται σε όλο το κατώτερο γεννητικό σύστημα (αιδοίο, κόλπος, τράχηλος μήτρας), στο περίνεο και στην περιπρωκτική περιοχή. Η μόλυνση από τους HPV, στο κατώτερο γεννητικό σύστημα, δεν είναι τοπική αλλά περιοχική. Επεκτείνεται δηλαδή σε όλο το κατώτερο γεννητικό σύστημα, το περίνεο και την περιπρωκτική περιοχή.
Οι γεννητικοί HPV, αφού μολύνουν μια γυναίκα, μπορεί στη συνέχεια να της προκαλέσουν (κατά σειρά συχνότητας):
- Μη εμφανείς με το γυμνό μάτι κονδυλωματώδεις αλλοιώσεις
- Οξυτενή κονδυλώματα
- Προκαρκινικές αλλοιώσεις και
- Καρκίνους
Μη εμφανείς με το γυμνό μάτι κονδυλωματώδεις αλλοιώσεις μπορεί να εμφανιστούν εβδομάδες ή μήνες μετά τη μόλυνση σε ολόκληρο το κατώτερο γεννητικό σύστημα. Ονομάζονται και υποκλινικές αλλοιώσεις, επειδή δεν μπορεί να τις διακρίνει ο γιατρός στην απλή εξέταση. Πρόκειται συνήθως για απλές λοιμώξεις που δεν προκαλούν συμπτώματα και ανευρίσκονται στο τεστ Παπανικολάου, κατά την εξέταση των κυττάρων του τραχήλου της μήτρας με το μικροσκόπιο. Εντοπίζονται επίσης εάν μια γυναίκα υποβληθεί σε κολποσκόπηση. Στο 90% των γυναικών, οι αλλοιώσεις από τους HPV υποχωρούν αυτόματα και το DNA του HPV που τις προκάλεσε δεν ανιχνεύεται πλέον στην περιοχή του τραχήλου της μήτρας 2 χρόνια μετά τη μόλυνση. Όμως σε ένα μικρό ποσοστό από αυτές τις περιπτώσεις ο οργανισμός της γυναίκας δεν μπορεί να καταστείλει εύκολα τον HPV. Έχει αποδειχθεί ότι σε έδαφος επιμένουσας ή υποτροπιάζουσας λοίμωξης, από HPV υψηλού κινδύνου, υπάρχει κίνδυνος ανάπτυξης προκαρκινικής αλλοίωσης μέσα στα επόμενα χρόνια.
Οξυτενή κονδυλώματα. Εμφανίζονται σε ποσοστό 1-3% των γυναικών συνήθως στις νεαρές ηλικίες. Προεξέχουν από το δέρμα και τους βλεννογόνους και τις περισσότερες φορές αυτά που βρίσκονται εξωτερικά, εντοπίζονται από την ίδια την ασθενή. Είναι κατά κανόνα καλοήθη αλλά ενοχλητικά και συχνά υποτροπιάζουν παρά τις επανειλημμένες θεραπείες. Το 90% των οξυτενών κονδυλωμάτων οφείλονται στους HPV χαμηλού κινδύνου 6 και 11.
Προκαρκινικές αλλοιώσεις σε τράχηλο μήτρας, κόλπο, αιδοίο και πρωκτό. Οι πιο συχνές είναι οι προκαρκινικές αλλοιώσεις στον τράχηλου της μήτρας. Θεωρείται ότι οφείλονται σε επιμένουσες ή και υποτροπιάζουσες λοιμώξεις από τους HPV υψηλού κινδύνου. Ονομάζονται αλλοιώσεις υψηλού βαθμού (HSIL, High grade Squamous Intraepithelial Lesions), σε αντιδιαστολή με τις απλές κονδυλωματώδεις αλλοιώσεις της πρώτης κατηγορίας που ονομάζονται αλλοιώσεις χαμηλού βαθμού (LSIL, Low grade Squamous Intraepithelial Lesions). Οι αλλοιώσεις υψηλού βαθμού (HSIL) είναι σπάνιες (0,5-1%) αλλά χρειάζονται θεραπεία επειδή μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο.
Καρκίνοι: Σπάνιο αλλά πολύ σοβαρό επακόλουθο της μόλυνσης. Η διαδικασία της καρκινογένεσης , ευτυχώς, είναι χρονοβόρος. Στους ογκογόνους HPV οφείλεται το σύνολο των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας, η πλειοψηφία των καρκίνων πρωκτού, και οι μισοί από τους καρκίνους κόλπου και αιδοίου. Οι ογκογόνοι HPV εντοπίστηκαν επίσης σε ποσοστό 25% των καρκίνων στην περιοχή του στοματοφάρυγγα.
