Η μήτρα βρίσκεται στο κάτω μέρος της κοιλιακής χώρας της γυναίκας. Το ανώτερο μέρος της μήτρας λέγεται σώμα της μήτρας και φιλοξενεί το έμβρυο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Το κατώτερο μέρος της ονομάζεται τράχηλος της μήτρας και είναι ένας ινομυώδης σωλήνας, που φέρνει σε επικοινωνία το σώμα της μήτρας με τον κόλπο. Ο τράχηλος διαστέλλεται κατά τον τοκετό για να επιτραπεί η έξοδος του εμβρύου.
Διακρίνονται τα έσω γεννητικά όργανα της γυναίκας. Στον τράχηλο της μήτρας, κυρίως, εντοπίζεται ο κίνδυνος για καρκινογένεση από τους HPV υψηλού κινδύνου.
Στη γυναικολογική εξέταση ο γιατρός βλέπει τον τράχηλο της μήτρας, αφού ανοίξει τον κόλπο με το μητροσκόπιο.
Γνωρίζουμε, ότι το σώμα μας καλύπτεται εξωτερικά από δέρμα. Τα εσωτερικά μας όργανα καλύπτονται από βλεννογόνους. Τόσο στο δέρμα όσο και στους βλεννογόνους βρίσκουμε δύο τύπους κυττάρων. Τα πλακώδη κύτταρα είναι τοποθετημένα σε στιβάδες (όπως οι πέτρες σε ένα μαντρότοιχο) και ο ρόλος τους είναι κυρίως προστατευτικός.
Τα αδενικά κύτταρα απαρτίζουν τους αδένες και παράγουν διάφορες εκκρίσεις (ιδρώτα και σμήγμα στο δέρμα, βλέννη στους βλεννογόνους). Έτσι, μιλάμε για πλακώδες επιθήλιο και για αδενικό επιθήλιο.
Όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήμα, ο τράχηλος της μήτρας καλύπτεται στο κατώτερο μέρος του από δύο είδη επιθηλίων. Το τμήμα του τραχήλου, που προβάλλει στον κόλπο καλύπτεται περιφερικά από πλακώδες επιθήλιο, ενώ ο ενδοτραχηλικός σωλήνας και η περιοχή γύρω από το έξω τραχηλικό στόμιο καλύπτεται από αδενικό επιθήλιο. Το αδενικό επιθήλιο παράγει βλέννη (σε μεγαλύτερες ποσότητες κατά την ωορρηξία) μέσα στην οποία κολυμπούν τα σπερματοζωάρια, ανεβαίνοντας προς τα επάνω για να συναντηθούν με το ωάριο.
Σε εγκάρσια διατομή της μήτρας, διακρίνεται στο κέντρο ο τράχηλος και τονίζονται σε μεγέθυνση τα δύο διαφορετικά είδη επιθηλίων, που απαρτίζουν τον τραχηλικό βλεννογόνο: κυλινδρικό και πλακώδες.
Κατά την αναπαραγωγική ηλικία της γυναίκας έχουμε μια συνεχή μετατροπή του αδενικού επιθηλίου προς πλακώδες. Η μετατροπή αυτή λέγεται μετάπλαση και ολοκληρώνεται σε κάποια φάση.
