Πόσο συχνός είναι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας;
Ποιοι HPV προκαλούν συχνότερα καρκίνο του τραχήλου της μήτρας;
Σε ποια ηλικία εμφανίζεται συνήθως ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας;
Ποιες γυναίκες διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του τραχήλου της μήτρας;
Ο καρκίνος στον τράχηλο δημιουργείται από τη μια μέρα στην άλλη;
Τι συμπτώματα έχει ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας;
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Τι είναι η σταδιοποίηση;
Τι είναι οι μεταστάσεις;
Ποιες θεραπείες εφαρμόζονται στον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας;
Ποια είναι η πρόγνωση του διηθητικού καρκίνου του τραχήλου της μήτρας;
Πόσο επιτυχής είναι η πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας;

Πόσο συχνός είναι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας;

Η συχνότητα του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας ποικίλλει από χώρα σε χώρα.

Σε χώρες με οργανωμένα συστήματα πρόληψης, επειδή ελέγχονται οι γυναίκες ανά τακτά χρονικά διαστήματα, εντοπίζονται οι προκαρκινικές αλλοιώσεις και θεραπεύονται. Από τα στατιστικά στοιχεία που διαθέτουμε αποδεικνύεται ότι στις ΗΠΑ έχουν ετησίως 12.000-13.000 περίπου νέα περιστατικά καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και 4.000-4.500 θανάτους από τη νόσο.

Στις ευρωπαϊκές χώρες κάθε χρόνο αναφέρονται περίπου 35.000 νέες περιπτώσεις και 17.000 χάνουν τη ζωή τους από τη νόσο. Στις υπανάπτυκτες χώρες η συχνότητα του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας είναι πολύ υψηλή. Υπολογίζεται ότι σε όλο τον πλανήτη καταγράφονται κάθε χρόνο 500.000 νέες περιπτώσεις και 240.000 θάνατοι.

Ποιοι HPV προκαλούν συχνότερα καρκίνο του τραχήλου της μήτρας;

Το 90% των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας προκαλείται από τους HPV 16, 18, 31 33, 45, 52 και 58. Οι HPV 16 και 18 προκαλούν το 70% των καρκίνων.

Σε ποια ηλικία εμφανίζεται συνήθως ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας;

Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας προσβάλλει νέες σχετικά γυναίκες. Είναι ο δεύτερος σε συχνότητα καρκίνος σε γυναίκες μικρότερες των 44 ετών.

Ποιες γυναίκες διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του τραχήλου της μήτρας;

Οι ακόλουθες παράμετροι αυξάνουν τον κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου:

• Πολλαπλοί σεξουαλικοί σύντροφοι ή σύντροφος που έχει στο ιστορικό του πολλαπλούς σεξουαλικούς συντρόφους (αυξάνεται η πιθανότητα να κολλήσετε ογκογόνους HPV)
• Μικρή ηλικία έναρξης σεξουαλικών επαφών (<18 ετών)
• Ατομικό ιστορικό προκαρκινικών αλλοιώσεων στο κατώτερο γεννητικό σύστημα
• Κάπνισμα
• Ιστορικό άλλων σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων (π.χ. χλαμύδια)
• Κακή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος
• Κληρονομικό ιστορικό καρκίνου του τραχήλου της μήτρας

Ο καρκίνος στον τράχηλο δημιουργείται από τη μια μέρα στην άλλη;

Όχι. Συνήθως απαιτούνται αρκετά χρόνια. Εμφανίζονται πρώτα προκαρκινικές αλλοιώσεις (HSIL/CIN2,3) και μετά ο καρκίνος.

Τι συμπτώματα έχει ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας;

Τα συμπτώματα μπορεί να είναι:

• Κολπική αιμόρροια μετά από επαφή
• Αύξηση της ποσότητας του αίματος στην περίοδο
• Αιματηρή έκκριση από τον κόλπο
• Υδαρή δύσοσμα κολπικά υγρά, μερικές φορές με πρόσμειξη αίματος

Σε περιπτώσεις προχωρημένου καρκίνου του τραχήλου μπορεί να παρουσιαστούν: πόνος στην πύελο, δυσκολία στην ούρηση, πρησμένα πόδια, διογκωμένοι λεμφαδένες κτλ.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση γίνεται πάντοτε με βιοψία.

Από τη στιγμή που θα διαγνωστεί καρκίνος του τραχήλου, ο γιατρός θα εκτιμήσει το μέγεθος του όγκου και την έκταση της νόσου. Εκτός από τη γυναικολογική εξέταση (σχήμα 15) γίνεται ψηλάφηση με δακτυλική εξέταση και από τον πρωκτό, αξονική τομογραφία, μαγνητική τομογραφία, κυστεοσκόπηση, κολονοσκόπηση και άλλες εξετάσεις (όπως ακτινογραφία θώρακος) για να εντοπιστούν, εάν υπάρχουν, μεταστάσεις σε άλλα όργανα.

Τι είναι η σταδιοποίηση;

Η σταδιοποίηση εφαρμόζεται σε όλους τους καρκίνους. Είναι η διαδικασία βαθμολόγησης της σοβαρότητας της νόσου με βάση τη διασπορά της στον οργανισμό. Όσο πιο αρχικό είναι το στάδιο, τόσο λιγότερο προχωρημένη είναι η νόσος.

Στο στάδιο 0 κατατάσσεται το μη διηθητικό καρκίνωμα, που λέγεται και καρκίνωμα in situ. Στο στάδιο αυτό τα καρκινικά κύτταρα βρίσκονται μόνο μέσα στο επιθήλιο. Δεν υπάρχει κίνδυνος μεταστάσεων. Ο διηθητικός καρκίνος του τραχήλου (όπως και οι περισσότεροι καρκίνοι) ταξινομείται σε 4 στάδια (Ι, ΙΙ, ΙΙΙ και IV).

Τι είναι οι μεταστάσεις;

Στον διηθητικό καρκίνο τα καρκινικά κύτταρα έχουν σπάσει τη βασική μεμβράνη του επιθηλίου και έχουν μπει βαθιά στον ιστό του τραχήλου, που είναι γεμάτος αγγεία και λεμφαγγεία. Τα αγγεία και τα λεμφαγγεία διαβρώνονται από τον καρκίνο και τα καρκινικά κύτταρα αρχίζουν πλέον να ταξιδεύουν μακριά από την αρχική τους εστία (τον τράχηλο της μήτρας) και να εγκαθίστανται σε άλλα όργανα του σώματος, όπου δημιουργούν δευτεροπαθείς όγκους (μεταστάσεις).

Υπάρχουν 3 τρόποι με τους οποίους επεκτείνεται ένας καρκίνος:

• Τοπική επέκταση (ο όγκος εξαπλώνεται και καταλαμβάνει γειτονικούς ιστούς και όργανα).
• Εξάπλωση μέσω των λεμφαγγείων σε γειτονικούς με την αρχική εστία λεμφαδένες και μετά σε άλλα σημεία του σώματος.
• Εξάπλωση μέσω των αγγείων του αίματος σε απομακρυσμένα όργανα (π.χ. πνεύμονες, οστά, συκώτι κτλ.).

Ποιες θεραπείες εφαρμόζονται στον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας;

Η θεραπεία εφαρμόζεται με βάση το στάδιο της νόσου.

Υπάρχουν τρεις θεραπευτικές μέθοδοι:

• Ριζική υστερεκτομή
• Ακτινοθεραπεία
• Χημειοθεραπεία

Αρκετές φορές επιλέγονται συνδυασμοί θεραπευτικών μεθόδων, προκειμένου να επιτευχθεί το καλύτερο αποτέλεσμα.

Ποια είναι η πρόγνωση του διηθητικού καρκίνου του τραχήλου της μήτρας;

Όπως φαίνεται στον πίνακα, τα ποσοστά πενταετούς επιβίωσης μειώνονται όσο πιο προχωρημένο είναι το στάδιο του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

Πόσο επιτυχής είναι η πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας;

Εδώ γίνεται λεπτομερής αναφορά στα μέτρα πρόληψης, που, εάν εφαρμοστούν σωστά (συνδυασμός εμβολιασμού σε μικρή ηλικία και δευτερογενούς πρόληψης αργότερα), όλα δείχνουν ότι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας προλαμβάνεται σε ποσοστό που αγγίζει το 100%.