Αντισυλληπτικά Χάπια – Υπέρ και Κατά

Υπάρχουν πολλές ερωτήσεις γύρω από τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των αντισυλληπτικών χαπιών. 

Όπως όλα τα φάρμακα, έτσι και τα αντισυλληπτικά χάπια έχουν κάποιες παρενέργειες.

Τα οφέλη από τη λήψη των αντισυλληπτικών χαπιών είναι πολλά, όμως σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να μιλήσετε με τον γιατρό σας για το αν χρειάζεται να ξεκινήσετε την αγωγή.

Το παρόν άρθρο παρέχει πληροφορίες για το τι τελικά ισχύει για τα αντισυλληπτικά χάπια, ποια είναι τα υπέρ και τα κατά τους, καθώς και απαντήσεις σε πιθανές ερωτήσεις γυναικών που σκέφτονται να τα ξεκινήσουν.

Βασικές γνώσεις | Παρενέργειες | Συνήθεις Ερωτήσεις 

Τι είναι το αντισυλληπτικό χάπι και πώς λειτουργεί;

Το αντισυλληπτικό χάπι περιέχει ορμόνες (οιστρογόνα, προγεσταγόνα) και δρα:

• Εμποδίζοντας την ωοθυλακιορρηξία από τις ωοθήκες.
• Αλλάζοντας τη σύσταση της τραχηλικής βλέννας και κατά συνέπεια, δυσχεραίνοντας τη δίοδο του σπέρματος.
• Προκαλώντας λέπτυνση του ενδομητρίου με αποτέλεσμα να εμποδίζεται η εμφύτευση του εμβρύου.

Πόσο αποτελεσματικά είναι τα αντισυλληπτικά δισκία;

Εφόσον λαμβάνονται σωστά, τα αντισυλληπτικά δισκία παρέχουν πάνω από 99% κάλυψη για αντισύλληψη. 

Ωστόσο, η συνέπεια στην καθημερινή λήψη ενός σκευάσματος δεν είναι πάντα εύκολη (κάποιες γυναίκες ξεχνούν τη λήψη ενός χαπιού), με αποτέλεσμα να υπολογίζεται στο 91% η αποτελεσματικότητά τους.

Πώς πρέπει να παίρνω τα αντισυλληπτικά χάπια;

Τα συνδυασμένα αντισυλληπτικά δισκία κυκλοφορούν στην αγορά σε πακέτα 21 ή 28 δισκίων.

Τα αντισυλληπτικά 28 δισκίων:

• Τα λαμβάνετε σε καθημερινή βάση, χωρίς διακοπή. 
• Σε αυτά τα πακέτα ορισμένα δισκία (7 ή και λιγότερα από 7, ανάλογα με την εκάστοτε εταιρία) δεν περιέχουν καθόλου ορμόνες (αδρανή). 
• Είναι, ωστόσο, πιο εύκολη η χρήση τους, καθώς δεν χρειάζεται να θυμάστε ποια μέρα να σταματήσετε και ποια να ξεκινήσετε το επόμενο πακέτο. 
• Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να τα λαμβάνετε με τη σειρά που υποδεικνύει η συσκευασία. 
• Η περίοδος σας θα έρθει κανονικά, την 4η εβδομάδα του κύκλου.

Τα αντισυλληπτικά 21 δισκίων:

• Λαμβάνονται για 3 εβδομάδες. 
• Μετά πρέπει να τα διακόψετε για 7 μέρες, μέσα στις οποίες θα έρθει και η περίοδος.

Και στις 2 περιπτώσεις, η αντισυλληπτική δράση διαρκεί όλο το μήνα, παρέχοντας κάλυψη και για τις μέρες που δεν λαμβάνετε χάπι ή που λαμβάνετε τα αδρανή.

Σε ποια μέρα του κύκλου πρέπει να ξεκινήσω τη λήψη αντισυλληπτικών δισκίων;

Μπορείτε να αρχίσετε τη λήψη συνδυασμένων αντισυλληπτικών δισκίων σε οποιαδήποτε φάση του κύκλου, ωστόσο, είναι προτιμότερο να αρχίσετε εντός των πρώτων 5 ημερών, ώστε να έχετε απευθείας αντισυλληπτική κάλυψη. 

Σε περίπτωση που αρχίσετε τα χάπια άλλη στιγμή, η αντισυλληπτική δράση τους θα αρχίσει 7 μέρες μετά, επομένως θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε ταυτόχρονα κάποια άλλη μέθοδο (π.χ. προφυλακτικό).

Τι πρέπει να κάνω αν παραλείψω κάποιο δισκίο;

Η κάθε εταιρία παρέχει πληροφορίες στις οδηγίες του πακέτου σχετικά με τις κινήσεις που πρέπει να κάνετε, αν παραλείψετε κάποιο δισκίο.

Είναι σημαντική η φάση του κύκλου στην οποία βρίσκεστε και πόσα δισκία έχετε παραλείψει.

Για τα περισσότερα συνδυασμένα αντισυλληπτικά δισκία:

• εάν έχετε παραλείψει μόνο ένα χάπι, το παίρνετε μόλις το θυμηθείτε, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι θα πάρετε 2 σε μια μέρα
• εάν έχετε παραλείψει 2 ή και περισσότερα δισκία, παίρνετε μόνο το τελευταίο μόλις το θυμηθείτε και συνεχίζετε το πακέτο κανονικά εφαρμόζοντας μια παράλληλη μέθοδο αντισύλληψης για τις επόμενες 7 ημέρες. Ίσως χρειαστείτε επείγουσα αντισύλληψη (το χάπι της επόμενης ημέρας), αν η παράλειψη έγινε στην 1η εβδομάδα του κύκλου και είχατε επαφές. Σε αυτή την περίπτωση θα ήταν καλό να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας

Τα παραπάνω δεν ισχύουν για ορισμένα σκευάσματα, όπως το Qlaira, επομένως σε κάθε περίπτωση διαβάστε το φύλλο οδηγιών.

Τι πρέπει να κάνω αν δεν έρθει η περίοδος;

Πρόκειται για ένα συχνό φαινόμενο που δεν θα πρέπει να σας ανησυχήσει, δεδομένου ότι έχετε λάβει σωστά την αγωγή.

Χρειάζεται να κάνετε τεστ εγκυμοσύνης ή να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας σε περίπτωση που δεν έρθει η περίοδος μετά τη λήψη 2 πακέτων ή εάν έχει γίνει κάποιο λάθος στην αγωγή (π.χ. παράλειψη δισκίου, λήψη φαρμακευτικής ουσίας που αλληλεπιδρά με το χάπι).

Τι πρέπει να κάνω αν δω αίμα σε οποιαδήποτε φάση του κύκλου;

Απαιτείται ένα χρονικό διάστημα από την έναρξη λήψης των αντισυλληπτικών δισκίων μέχρι να προσαρμοστεί ο οργανισμός σας.

Επομένως, η αιμορραγία σε οποιαδήποτε φάση του κύκλου (είτε σε μορφή περιόδου είτε σε μορφή spotting) δε θα πρέπει να σας ανησυχήσει. Συνεχίζετε την αγωγή κανονικά.

Εάν οι διαταραχές αυτές επιμείνουν μετά από 2-3 μήνες από την έναρξη της αγωγής, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.

Αντισυλληπτικά χάπια: Παρενέργειες

Ποιες είναι οι πιθανές παρενέργειες των αντισυλληπτικών δισκίων;

Οι περισσότερες γυναίκες δεν αναφέρουν παρενέργειες από τη λήψη αντισυλληπτικών. 

Οι πιθανές παρενέργειες είναι οι εξής:

• ναυτία, τάση προς έμετο
• κολπική αιμόρροια ή spotting (κηλίδες) μεταξύ έμμηνων ρύσεων
• οιδήματα
• ευαισθησία των μαστών (πόνος και πρήξιμο)
• πονοκέφαλοι

Οι παραπάνω παρενέργειες κατά κανόνα υποχωρούν μέσα σε λίγες μέρες ή εβδομάδες από την έναρξη της αγωγής. 

Εάν επιμένουν, παρόλα αυτά, μετά από 3 μήνες, θα πρέπει να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας και πιθανώς να σας προτείνει κάποιο άλλο σκεύασμα.

 

Υπάρχουν κίνδυνοι από τη λήψη αντισυλληπτικών δισκίων;

Τα αντισυλληπτικά δισκία αποτελούν ασφαλή φάρμακα, δοκιμασμένα επί σειρά δεκαετιών σε εκατομμύρια γυναίκες.

Ωστόσο, σε ένα μικρό ποσοστό μπορεί να προκαλέσουν:

• εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση
• καρδιαγγειακά επεισόδια
• αρτηριακή υπέρταση
• διαταραχές στην ηπατική λειτουργία της χοληδόχου κύστεως

Υπάρχουν παρενέργειες από τη διακοπή της αντισυλληπτικής αγωγής;

• Μετά τη διακοπή της αγωγής ο οργανισμός χρειάζεται λίγο χρόνο, για να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. 
• Κατά συνέπεια, είναι πολύ πιθανό να καθυστερήσει η επόμενη περίοδος. 
• Σε περίπτωση που δεν επανέλθει στους 3 μήνες καλό θα είναι να απευθυνθείτε στον γιατρό σας.
• Εάν η ροή του αίματος της περιόδου είχε μειωθεί με τη λήψη αντισυλληπτικών, όταν διακοπεί η χρήση τους θα αυξηθεί. 
• Αναλόγως, αν η περίοδος ήταν άστατη πριν την αγωγή θα είναι και πάλι άστατη μετά τη διακοπή της. 

Αντισυλληπτικά χάπια: Συνήθεις ερωτήσεις

 

Μπορούν όλες οι γυναίκες να λάβουν συνδυασμένα αντισυλληπτικά χάπια; Ποιες είναι οι αντενδείξεις;

Η λήψη συνδυασμένων αντισυλληπτικών δισκίων δεν ενδείκνυται σε γυναίκες που:

• είναι μεγαλύτερες των 35 ετών και καπνίζουν
• είναι έγκυες
• έχουν σημαντικά αυξημένο Δείκτη Μάζας Σώματος (πάνω από 35)
• λαμβάνουν ορισμένα άλλα φάρμακα (βλ. παρακάτω)
• έχουν ιστορικό φλεβοθρόμβωσης ή γνωστή προδιάθεση (θρομβοφιλία)
• έχουν καρδιαγγειακή νόσο
• έχουν αρτηριακή υπέρταση
• πάσχουν από ημικρανίες με αύρα
• έχουν ιστορικό καρκίνου του μαστού
• έχουν παθήσεις του ήπατος και των χοληφόρων αγγείων
• έχουν σακχαρώδη διαβήτη
• έχουν συστηματικό ερυθηματώδη λύκο

Ποια φάρμακα δεν μπορώ να παίρνω, όταν είμαι σε αγωγή με αντισυλληπτικά δισκία;

Τα περισσότερα φάρμακα δεν επηρεάζουν τη δράση των αντισυλληπτικών δισκίων.

Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες ουσίες που μειώνουν τη δράση τους, όπως:

• η ριφαμπικίνη
• τα αντιρετροϊκά φάρμακα
• ορισμένα αντιεπιληπτικά φάρμακα
• κάποια βότανα, όπως το βαλσαμόχορτο

Σε τι βοηθάει η λήψη αντισυλληπτικών δισκίων, πέρα από την αντισύλληψη;

Τα αντισυλληπτικά δισκία χορηγούνται για πολλούς λόγους, πέραν της αντισύλληψης, καθώς:

• δρουν θεραπευτικά στις γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών, ρυθμίζοντας τις διαταραχές του κύκλου, αλλά και βελτιώνοντας την τάση για ακμή και την τριχοφυΐα καθώς μειώνουν τα επίπεδα ανδρογόνων
• δρουν θεραπευτικά στις γυναίκες με ενδομητρίωση
• δρουν θεραπευτικά στις γυναίκες με δυσμηνόρροια ή και Προεμμηνορροϊκό Σύνδρομο
• μειώνουν την αιμορραγία κατά την έμμηνο ρύση, όπως σε γυναίκες με ινομυώματα
• συμβάλουν στην ύφεση των κλιμακτηρικών συμπτωμάτων
• φαίνεται πως μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου των ωοθηκών και του ενδομητρίου, καθώς και της εμφάνισης κύστεων σε ωοθήκες και μαστό

Τα αντισυλληπτικά δισκία προστατεύουν από τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα;

Όχι. Προκειμένου να προστατευτείτε από τα ΣΜΝ θα πρέπει να χρησιμοποιείτε προφυλακτικό. 

Φυσικά, ο συνδυασμός αντισυλληπτικών και προφυλακτικού παρέχει ακόμα μεγαλύτερη αντισυλληπτική κάλυψη.

Εάν επιθυμώ να τεκνοποιήσω σε τι διάστημα  από τη διακοπή της αγωγής μπορώ να συλλάβω;

Άμεσα. Η ωορρηξία μπορεί να συμβεί ακόμα και 2 εβδομάδες μετά το πέρας της αγωγής.

Υπάρχουν κίνδυνοι για το έμβρυο, αν μείνω έγκυος ενώ λαμβάνω αντισυλληπτικά;

Όχι. Σειρά μελετών έχουν αποδείξει πως δεν υπάρχει κίνδυνος για το έμβρυο από τις ορμόνες των αντισυλληπτικών δισκίων. 

Μόλις μάθετε, ωστόσο, ότι είστε έγκυος, θα πρέπει να σταματήσετε την αγωγή.

Είναι αλήθεια ότι η λήψη αντισυλληπτικών δισκίων προκαλεί αύξηση του σωματικού βάρους;

Καμία μελέτη ως τώρα δεν έχει αποδείξει κάτι τέτοιο. 

Ωστόσο, σε μερικές γυναίκες παρατηρείται κατακράτηση υγρών που μπορεί να συνεπάγεται μικρή αύξηση στο βάρος τους.

Είναι αλήθεια ότι η λήψη αντισυλληπτικών δισκίων αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου;

Στο παρελθόν υπήρχε η αντίληψη ότι τα αντισυλληπτικά αυξάνουν τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού και του τραχήλου της μήτρας, αλλά πληθώρα μελετών δείχνει ότι η ποσότητα οιστρογόνων που περιέχουν είναι σε ασφαλή πλαίσια. 

Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν αντικρουόμενες απόψεις και οι έρευνες προς αυτή την κατεύθυνση συνεχίζονται.

Συνοψίζοντας…

Τα αντισυλληπτικά χάπια αποτρέπουν την εγκυμοσύνη εφόσον θυμάστε να τα παίρνετε κάθε μέρα.

Επιπλέον, προσφέρουν και άλλα οφέλη. Βοηθούν στους πόνους της περιόδου, στη βαριά αιμορραγία, στην ακμή. Ακόμη μπορεί να συμβάλλουν στη μείωση των πιθανοτήτων εμφάνισης ορισμένων καρκίνων.

Στην αγορά κυκλοφορούν αρκετά σκευάσματα αντισυλληπτικών από διαφορετικές εταιρείες.

Προτού ξεκινήσετε τη λήψη τους, πρέπει να μιλήσετε με τον γυναικολόγο σας, για να αποφασίσετε από κοινού ποιο σκεύασμα ταιριάζει σε εσάς.

Βιβλιογραφία:

cdc.gov ,nhs.uk , mayoclinic.org , my.clevelandclinic.org , uptodate.com

Επιμέλεια κειμένου:

Αναστασία Μορτάκη, Ειδικευόμενη Μαιευτήρας Γυναικολόγος