Νοσήματα γεννητικής περιοχής: Πότε χρειάζεται η συνεργασία γυναικολόγου-δερματολόγου;

Η συνεργασία μεταξύ των δύο ειδικοτήτων, της γυναικολογίας και της δερματολογίας είναι απαραίτητη στις ακόλουθες περιπτώσεις:

  1. Προκαρκινικές αλλοιώσεις και καρκίνος αιδοίου
  2. Χρόνιες φλεγμονώδεις δερματοπάθειες
    1. Ανατομικές παραμορφώσεις 
    2. Παρακολούθηση για πρόληψη καρκίνου
    3. Συστηματική αγωγή
  3. Αιδοιοκολπίτιδες
  4. Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (HPV, HSV, βλεννόρροια, σύφιλη)
  5. Ουρογεννητικό σύνδρομο της εμμηνόπαυσης
  6. Αιδοιοδυνία

Οι προκαρκινικές αλλοιώσεις του αιδοίου χαρακτηρίζονται ως VIN (Vulvar Intraepithelial Neoplasia). Διακρίνουμε δύο κατηγορίες VIN:

  • Usual VIN (uVIN). Είναι ο πιο συχνός τύπος VIN (90%). Σχετίζεται με λοίμωξη από HPV υψηλού κινδύνου.
  • Differentiated VIN (dVIN). Είναι σπανιότερος τύπος (10%) και απαντάται συνήθως σε γυναίκες με λειχήνα αιδοίου.

Χειρότερη πρόγνωση έχουν οι ασθενείς με dVIN (συχνότερη και ταχύτερη εξέλιξη σε καρκίνο). 

Καλόν είναι οι ασθενείς με ιστορικό κονδυλωμάτων να παρακολουθούνται ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που είχαν ανιχνευτεί HPV υψηλού κινδύνου, όπως επίσης και οι ασθενείς με ιστορικό λειχήνα αιδοίου (σκληρυντικού και ομαλού).

Οι ασθενείς με λειχήνες δεν κινδυνεύουν μόνο από καρκινογένεση στο αιδοίο (κίνδυνος 3%-5% ανάλογα με την ηλικία) αλλά κινδυνεύουν και από ανατομική παραμόρφωση της περιοχής με δυσάρεστα επακόλουθα ιδιαίτερη στη σεξουαλική τους ζωή.

Οι αιδοιίτιδες συνοδεύονται συνήθως από κολπίτιδες και απαιτούν τη συνεργασία δερματολόγου και γυναικολόγου για τη θεραπεία της φλεγμονής και την αποκατάσταση της χλωρίδας του κόλπου και του δέρματος του αιδοίου.

Οι λοιμώξεις από τους γεννητικούς HPV είναι πολυεστιακές και συνήθως πολυκεντρικές και αφορούν αιδοίο, κόλπο, τράχηλο μήτρας αλλά και περιπρωκτική περιοχή. Καλόν είναι ιδίως σε περιστατικά με υποτροπιάζοντα οξυτενή κοδυλώματα να ελέγχεται διεξοδικά το σύνολο της πρωκτογεννητικής περιοχής και να γίνονται HPV τεστ και τεστ Παπανικολάου για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

Οι λοιμώξεις από HSV απασχολούν τόσον τους γυναικολόγους, όσο και τους δερματολόγους ιδιαίτερα οι περιπτώσεις με υποτροπές και οι λοιμώξεις κατά την κύηση. Απαιτούν συχνά τη συνεργασία των δύο ειδικοτήτων όπως και τα άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (βλεννόρροια και σύφιλη).

Το ουρογεννητικό σύνδρομο της εμμηνόπαυσης οφείλεται στην ατροφία των ιστών, που προκαλείται από την πτώση των οιστρογόνων. Σε πολλές γυναίκες η συμπτωματολογία είναι έντονη και οι επιπτώσεις ιδιαίτερα στη σεξουαλική ζωή των γυναικών και κατ επέκταση στη ψυχολογία τους είναι μεγάλες. Σήμερα υπάρχουν φαρμακευτικές και ελάχιστα επεμβατικές χειρουργικές τεχνικές που μπορεί να βοηθήσουν στην ανατομική και λειτουργική αποκατάσταση της περιοχής. Γυναικολόγοι και Δερματολόγοι πρέπει να είναι ευαισθητοποιημένοι και να επιλαμβάνονται ενωρίς προτού δημιουργηθούν μόνιμες δυσμορφίες (συνήθως στένωση κόλπου).

Ως αιδοιοδυνία ορίζεται ο νευροπαθητικός πόνος στο αιδοίο, που έχει διάρκεια μεγαλύτερη από 3 μήνες.

Καλόν είναι η αιδοιοδυνία να αναγνωρίζεται έγκαιρα από γυναικολόγους και δερματολόγους, επειδή όσο περισσότερο διαρκούν τα συμπτώματα, τόσο δυσκολότερη είναι η θεραπεία. 

Η αιδοιοδυνία συνήθως συνοδεύεται από άλλες συνοσηρότητες (όπως κατάθλιψη, σπασμός πυελικών μυών, υποτροπιάζουσες λοιμώξεις και φλεγμονές) και η θεραπεία της σχεδιάζεται με βάση τα συνοδά αίτια.