Η ακριβής διάγνωση γίνεται πάντοτε με το μικροσκόπιο.
Για να τεθεί ακριβής διάγνωση, πρέπει να εξεταστεί όλο το πάχος του επιθηλίου. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, εάν υπάρχει υποψία, λαμβάνονται βιοψίες.
Στις απλές λοιμώξεις το επιθήλιο δε χάνει τη φυσιολογική του δομή. Οι στοιβάδες του επιθηλίου διατηρούνται σε τάξη και υπάρχει διαφοροποίηση των κυττάρων καθώς ωριμάζουν και μετακινούνται από τη βασική στοιβάδα προς την επιφάνεια. Κατά την εξέταση του ιστού στο μικροσκόπιο διακρίνεται απλή λοίμωξη στα κύτταρα (συνήθως στα κύτταρα του κατώτερου τριτημορίου του επιθηλίου).
Στις προκαρκινικές αλλοιώσεις το επιθήλιο χάνει τη φυσιολογική του δομή και καταλαμβάνεται κατά τα 2/3 ή και σε όλο το πάχος του από κύτταρα με άτυπους πυρήνες