Μια μεγάλη κατηγορία ιών είναι οι ιοί των ανθρωπίνων θηλωμάτων (Ηuman Papilloma Viruses), γνωστοί διεθνώς με τα αρχικά HPV. Έχουν περιγραφεί μέχρι σήμερα περισσότεροι από 100 διαφορετικοί τύποι HPV.
Οι ιοί είναι οι μικρότεροι σε μέγεθος μολυσματικοί παράγοντες. Στο σχήμα φαίνεται το σωματίδιο ενός HPV. Έχει διάμετρο 54 nm (1 nm = 1 δισεκατομμυριοστό του μέτρου) και απαρτίζεται από διπλή κυκλική έλικα DNA, που βρίσκεται εσωτερικά και την κάψα, που βρίσκεται εξωτερικά.
Η κάψα του HPV προφυλάσσει το DNA του και αποτελείται από πρωτεΐνες. Τα εμβόλια που κυκλοφόρησαν περιέχουν πρωτεΐνες της κάψας ορισμένων τύπων HPV. Το αμυντικό μας σύστημα εκλαμβάνει αυτά τα ιόμορφα «σωματίδια», που λέγονται διεθνώς VLP’s (Virus Like Particles), ως πραγματικούς HPV και παράγει αντισώματα.
Ιοσωματίδιο (VLP)
Το μολυσματικό τμήμα του ιού είναι το DNA του. Το DNA του HPV εισέρχεται στο ανθρώπινο κύτταρο και το μολύνει.
Στην εικόνα, που έχει ληφθεί με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο, φαίνεται το DNA του ιού μέσα στον πυρήνα του μολυσμένου κυττάρου.
Μετά τη μόλυνση, είναι πιθανό να ακολουθήσει λοίμωξη και εμφάνιση αλλοιώσεων. Έχουμε, ευτυχώς το ανοσοποιητικό μας σύστημα, που κινητοποιεί αμυντικούς μηχανισμούς με σκοπό να μην επιτρέψει στον ιό να αρχίσει να πολλαπλασιάζεται. Εάν, όμως, η άμυνα του οργανισμού μας υστερεί, ο HPV αρχίζει και πολλαπλασιάζεται μέσα στα κύτταρά μας και προκαλεί αλλοιώσεις.
Στην εικόνα φαίνεται ένα κύτταρο του τραχήλου της μήτρας, με λοίμωξη από HPV.
H φωτογραφία έχει ληφθεί από μικροσκόπιο την ώρα που η κυτταρολόγος εξέταζε κύτταρα τραχήλου μήτρας (τεστ Παπανικολάου). Το κύτταρο αυτό περιγράφεται στα αποτελέσματα του τεστ Παπανικολάου ως «κοιλοκύτταρο» και θεωρείται ενδεικτικό μόλυνσης από HPV.
Για να κάνουμε τεστ Παπανικολάου, παίρνουμε με ένα βουρτσάκι κύτταρα από την επιφάνεια του βλεννογόνου του τραχήλου της μήτρας, τα οποία επιστρώνουμε σε πλακίδιο (επίχρισμα). Ακολουθεί μονιμοποίηση και χρώση στα κύτταρα. Αργότερα, γίνεται η εξέταση των κυττάρων στο μικροσκόπιο και εφόσον εντοπιστούν «παθολογικά» κύτταρα περιγράφονται στην απάντηση του τεστ Παπανικολάου.
Στη φωτογραφία φαίνονται τα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας, όπως τα βλέπει ο/η κυτταρολόγος, κατά την εξέταση του πλακιδίου στο μικροσκόπιο.